Zmarł profesor Jerzy Gąssowski

Szanowni Państwo,
Właśnie otrzymaliśmy smutną wiadomość, że zmarł profesor Jerzy Gąssowski – przez niemal całe życie naukowe związany z Instytutem Archeologii UW i jego były dyrektor.

Uroczystości pogrzebowe odbędą się 11 lutego o godz. 11.00 (msza święta)
na cmentarzu Północnym – Wólka Węglowa (Dom przedpogrzebowy, sala A)
o czym poinformowała pogrążona w smutku Rodzina zmarłego.

prof. Jerzy Gąssowski fot. Michał Dąbski
prof. Jerzy Gąssowski fot. Michał Dąbski

Profesor Jerzy Gąssowski (1926-2021)

W dniu 1 lutego 2021 roku odszedł Profesor Jerzy Gąssowski. Należał do grona badaczy charakteryzujących się rzadko spotykaną rozległością zainteresowań. Zaraz po wojnie podjął na uniwersytecie w Toruniu studia wyższe w zakresie egiptologii, studiując równolegle historię sztuki. Choć te etapy kariery naukowej znajdują odbicie w Jego publikacjach, to ostatecznie archeologia średniowieczna stała się naukową pasją Jego życia. Rozwijał ją poprzez badania i pracę zawodową realizowaną początkowo w dwóch instytucjach: w Uniwersytecie Warszawskim oraz w Instytucie Historii Kultury Materialnej PAN. W tym ostatnim w latach 1954-1962 kierował Pracownią Archeologiczną prowadzącą badania wykopaliskowe na terenie Starego Miasta w Sandomierzu. Prowadził też prace wykopaliskowe w Płocku, na Świętym Krzyżu (w Górach Świętokrzyskich), Podebłociu i na wielu innych stanowiskach. Doświadczenia zawodowe i naukowe rozwijał i pogłębiał poprzez badania wykopaliskowe prowadzone na wielu stanowiskach we Francji, Danii, Wielkiej Brytanii i Bułgarii.

Przez niemal całe dorosłe życie Profesor związany był zawodowo z Uniwersytetem Warszawskim, początkowo z dawną Katedrą Archeologii Pradziejowej i Wczesnośredniowiecznej, gdzie w roku 1951 przygotował pod kierunkiem prof. W. Antoniewicza pracę magisterską. Doktorat obronił w roku 1958 w Instytucie Historii Kultury Materialnej PAN, a pracę habilitacyjną w roku 1969 na Wydziale Historycznym UW. Tytuł Profesora uzyskał od Rady Państwa w roku 1973. Od 1977 roku do czasu przejścia na emeryturę w roku 1996, pełnił funkcje kierownika Zakładu Archeologii Wczesnego Średniowiecza w Instytucie Archeologii UW. W roku 1987 został wybrany w demokratycznych wyborach dyrektorem Instytutu Archeologii UW. W latach 1984-1987 był dyrektorem Ośrodka Studiów Amerykańskich UW. Przez wiele lat przewodniczył Komisji Ratowniczych Badań Archeologicznych Międzynarodowej Unii Nauk Prehistorycznych i Protohistorycznych, afiliowanej przy UNESCO.

Po przejściu na emeryturę Profesor kontynuował pracę dydaktyczno-badawczą w nowo powstałej Wyższej Szkole Humanistycznej (Akademii im. Aleksandra Gieysztora) w Pułtusku, której był współzałożycielem. Od momentu jej powstania tworzył tam i wdrażał w praktykę podstawy studiów w zakresie archeologii w utworzonym z Jego inicjatywy Instytucie Antropologii i Archeologii, którego został pierwszym dyrektorem. W uczelni tej, niemal do końca pracowitego życia, aktywnie uczestniczył w kształceniu adeptów archeologii na Studiach Doktoranckich.

Profesor Gąssowski pozostawił po sobie znaczący dorobek, na który składają się liczne książki i artykuły naukowe będące odbiciem jego rozległych zainteresowań badawczych. Był wysokiej klasy naukowcem i dydaktykiem, życzliwym dla otoczenia, przyjaznym dla studentów i doktorantów, a przy tym wyśmienitym popularyzatorem archeologii. Dla wielu, w tym dla piszącego te słowa, był też osobą, która wywarła decydujący wpływ na wybór dalszej drogi życiowej i zawodowej. Dlatego pozostanie w naszej wdzięcznej pamięci.

Andrzej Buko

Inne wspomnienia o prof. Gąssowskim