Aktualności
- W dniach 18-20 grudnia 2023 r. na Białoruskim Uniwersytecie Państwowym odbyła się międzynarodowa konferencja pt. “Археалогія Беларусі і сумежных тэрыторый: новыя матэрыялы і даследаванні” („Archeologia Białorusi i sąsiednich terytoriów: nowe materiały i badania”).
- 12 stycznia 2024 r. w obwodowym Muzeum Krajoznawczym w Równem odbyło się spotkanie z okazji 115. rocznicy urodzin Jana Józefa Fitzke (1909-1940), wybitnego archeologa i krajoznawcy, który w latach 1936-1939 pracował w Łucku na Wołyniu. W 1939 r. został aresztowany przez Sowietów i w kwietniu 1940 r. zamordowany w Katyniu.
- W tych dniach w nowojorskim La Mama Theatre z wielkim sukcesem odbywa się prezentacja eksperymentalnej ukraińskiej opery archeologicznej CHORNOBYLDORF. Więcej o tym wyjątkowym projekcie można przeczytać tutaj.
- W styczniu 2024 r. w ukraińskich mediach pojawiła się informacja o spektakularnych wynikach badań archeologicznych w Wysokim Zamku we Lwowie, gdzie lwowscy archeolodzy badają wieżę gubernatorską.
Ochrona dziedzictwa kulturowego
- W ciągu ostatniego roku w Ukrainie znacznie zintensyfikowano walkę z nielegalnym poszukiwaniem skarbów oraz ze sprzedażą artefaktów znalezionych przez poszukiwaczy skarbów. Pod koniec grudnia 2023 r. Prokuratura Okręgowa w Połtawie przejęła od jednego z amatorów mieszkających we wsi Semeniwka w obwodzie połtawskim zbiór siekier datowany na epokę brązu. W tym samym czasie 21 kilogramów unikalnych artefaktów zostało skonfiskowanych innemu poszukiwaczowi skarbów z obwodu charkowskiego. W połowie stycznia 2024 wyrok sądowy dostał poszukiwacz skarbów przez wiele lat prowadzący nielegalne poszukiwania na północy obwodu sumskiego. Tylko w 2023 r. Kijowska Służba Celna przechwyciła ponad 2600 przedmiotów. A już na początku nowego roku przez tę samą Służbę zostały przechwycone trzy siekiery okresu X-XIII i XVI-XVII w.
- Znane są jednak także przypadki dobrowolnego przekazania prywatnych zbiorów starożytnych. Na przykład 19 stycznia 2024 r. żołnierz Gwardii Narodowej Ukrainy przekazał swoją kolekcję artefaktów (głównie z epoki średniowiecza) do Żytomierskiego Muzeum Regionalnego.
- W połowie stycznia 2024 r. przez rząd Estonii została podjęta ostateczna decyzja o przekazaniu do Kijowa 274 artefaktów, które w 2019 r. zostały zatrzymane przez estońską policję i straż graniczną podczas próby przemytu do kraju. Artefakty datują się od V-IV w. p. n.e. po VII-X w n. e.
- Część przekazanych przez służby specjalne lub dobrowolnie wysłanych do muzeum przedmiotów z nielegalnych poszukiwań już od pół roku można obejrzeć w Narodowym Muzeum Historii Ukrainy w Kijowie na czasowej wystawie „Dzień archeologa: uratowane skarby”. Pod koniec stycznia 2024 roku wystawa ta została uzupełniona kilkoma unikatowymi eksponatami.
- Studenci Szkoły Dziennikarstwa Ukraińskiego Uniwersytetu Katolickiego we Lwowie realizują projekt „Archeologia pamięci”, który dotyczy popularyzacji archeologicznego i architektonicznego dziedzictwa Ukrainy. Na razie ukazał się pierwszy film pokazujący historię i ówczesny stan pałacu w Rozdołu, kościoła Wszystkich Świętych i klasztoru Dominikanów z obwodu lwowskiego.
Publikacje
- Pod koniec 2023 roku ukazał się kolejny numer czasopisma Instytutu Archeologii NANU „Археологія і давня історія України” („Archaelogia i dawna historia Ukrainy”). Numer poświęcono badaniom okresu wczesnego średniowiecza w Europie Wschodniej.
- W grudniu 2023 r. ukazał się również kolejny, siódmy tom „The Ukrainian Numismatic Annual”, zawierający także artykuły polskich badaczy.
- Pod koniec 2023 r. wydawnictwo Yellow Point Publications opublikowało katalog zbioru monet antycznych z Muzeum Historycznego we Lwowie (pod redakcją dr. Adama Deglera). Katalog ten jest wynikiem wieloletniej pracy polskich i ukraińskich naukowców i zawiera opisy 2293 monet.
- W grudniu 2023 r. w Mińsku ukazała się monografia białoruskiej badaczki Natalii Dubickiej „Древности Могилевского и Гомельского Поднепровья в I–V вв.” (“Starożytności dorzecza Dniepru w obwodach mohylewskim i homelskim”) (Минск: Беларуская навука, 2023, 449 s.).
- Na początku stycznia 2024 r. ukazał się kolejny, XIV tom zbioru artykułów «Стародавнє Причорономор’я» („Starożytne Nadczarnomorze”) (redakcja: O.M. Luhowyi; Одеса: Одеський національний університет імені І. І. Мечникова, 524 s.)
Wystawy
- 14 grudnia 2023 r. w siedzibie Muzeum Archeologicznego Instytutu Archeologii NANU w Kijowie została otwarta wystawa „Polacy w Olbii”. Z posterami oraz zdjęciami z wystawy zapoznać się Państwo mogą pod tym linkiem.
- W grudniu 2023 r. w Narodowym Muzeum Historii Ukrainy w Kijowie zostały częściowo zaprezentowane skarby Krymu (tzw. Scytyjskie złoto), które po dziesięciu latach sądowych walk wróciło do Ukrainy z Holandii. Na wiosnę 2024 r. Muzeum planuje wystawę poświęconą powrotowi tych unikatowych zabytków. Tymczasem rosyjskie media, powołując się na materiały agencji Bloomberg, szerzą informację o rzekomej sprzedaży na aukcji Sotheby’s 72 zabytków z tej kolekcji. Pełne sprostowanie tego fakenewsa można przeczytać tutaj (w języku ukraińskim).
- Więcej informacji o innych planach wystawienniczych na rok 2024 w Ukrainie można znaleźć tutaj.
Konferencje i seminaria
- W dniu 7 lutego 2024 r. Katedra Archeologii Uniwersytetu Narodowego „Akademia Kijowsko-Mohylańska” planuje doroczną konferencję „Badania archeologiczne: osiągnięcia i perspektywy”. Udział w konferencji wymaga rejestracji. Relacje z konferencji z poprzednich lat można obejrzeć na kanale YouTube konferencji.
In memoriam
- W dniu 4 grudnia 2023 r. na linii frontu, w okolicach Kupiańska (obwód charkowski) zginął ukraiński archeolog Oleksandr Koval. Oleksander miał 41 lat. Specjalizował się w archeologii okresu rzymskiego i wczesnego średniowiecza.
- 4 stycznia w wieku 94 lat zmarła znana ukraińska badaczka okresu brązu na terenach Ukrainy, przez wiele lat pracująca nad starożytnościami kultury sabatinowskiej, dr Iryna Szarafutdynowa.
- 16 stycznia w wieku 85 lat odszedł znany ukraiński archeolog, specjalista z archeologii Dawnej Rusi, znawca historii i archeologii Kijowa, dr Iwan Mowczan.
Cześć pamięci naszych Kolegów!