Ertash Sai – obozowisko paleolityczne

Galia - widok na stanowisko
Galia – widok na stanowisko

Kierownik badań: Prof. dr hab. Karol Szymczak
Miejsce badań: Uzbekistan, wilajet Taszkencki, okręg Ahangaran
Kraj: Uzbekistan
Instytucje uczestniczące w badaniach: Instytut Archeologii Uniwersytetu Warszawskiego, Instytut Archeologii i Etnografii, Rosyjskiej Akademii Nauk w Nowosybirsku, Instytut Badań Archeologicznych Uzbeckiej Akademii Nauk w Samarkandzie
Charakter stanowiska: stanowisko otwarte, lessowe
Opis badań:
Stanowisko Ertash Sai 1 położone jest w Uzbekistanie na zachodnich przedgórzach Tien Szanu w masywie Gór Czatkalskich na lewym brzegu górskiego strumienia uchodzącego do doliny Ahangaran. Stanowisko odkryte zostało w 2018r. podczas badań powierzchniowych polsko-rosyjską-uzbecką ekspedycji archeologicznej, która równolegle prowadziła w tym czasie badania w położonej kilkanaście kilometrów na zachód dolinie Katta Sai („sai” w języku uzbeckim oznacza wąwóz/dolinę).

Galya - Dolina Ertash Sai
Galya – Dolina Ertash Sai

Stanowisko leży na wysokości 1350m.n.p.m. u zbiegu dwóch wąwozów górskich na niewielkim wypłaszczeniu pokrytym osadami lessowymi. Pierwsze zabytki kamienne znaleziono na drodze wcinającej się w strome zbocze cypla. Wskazywały one na to, iż mamy do czynienia ze śladami obozowiska paleolitycznych łowców sprzed ponad 35 tysięcy lat. Aby sprawdzić, czy stanowisko jest całkowicie zniszczone, czy też jest jeszcze szansa na znalezienie zabytków w oryginalnych warstwach, otworzono wykopy sondażowe. Wykopy pozwoliły na uchwycenie, nienaruszonego układu warstw, w tym jednej zawierającej zabytki kamienne. Stanowisko nie jest zatem całkowicie zniszczone i daje nadzieje, na odkrycie śladów obozowiska lub miejsca produkcji narzędzi kamiennych, analogicznych do tych znalezionych na stanowiskach Katta Sai 1 i 2.
W 2019 roku misja archeologiczna planuje rozpoczęcie na tym stanowisku badań stacjonarnych i otwarcie większych wykopów, w celu zlokalizowania miejsc koncentracji zabytków i ustalenia, czy nie podlegały one w trakcie zalegania w ziemi jakimkolwiek przemieszczeniom. Problem erozji i przemieszczania się zabytków w warstwach, towarzyszy każdemu archeologowi prowadzącemu badania wykopaliskowe w terenach górskich. Rzeźba gór jest bardzo dynamiczna (ulega ciągłym zmianom) ze względu na zachodzące tam gwałtowne zjawiska meteorologiczne. Z tego względu bardzo ważna jest współpraca z geologami, którzy na podstawie analizy próbek ziemi, mogą określić nie tylko jej wiek, ale też wychwycić zmiany klimatyczne oraz ewentualne ślady procesów erozyjnych

Projekt/finansowanie:
Multidyscyplinarne studia mikroregionalne nad środkowym paleolitem południowo-zachodniej części Gór Czatkalskich (zachodnie przedgórze Tien Szanu, Uzbekistan)/
Multidisciplinary microregional studies of the Middle Palaeolithic in the south-western Chatkal Range (western Tian Shan piedmonts, Uzbekistan); Narodowe Centrum Nauki, projekt OPUS: Grant nr 2017/25/B/HS3/00520

Katta Sai – kompleks obozowisk paleolitycznych

Katta Sai
Góry otaczające Katta Sai

Kierownik badań: Prof. dr hab. Karol Szymczak
Miejsce badań: Katta Sai 1 i 2, Uzbekistan, wilajet Taszkencki, okręg Ahangaran
Kraj: Uzbekistan
Instytucje uczestniczące w badaniach: Instytut Archeologii Uniwersytetu Warszawskiego, Instytut Archeologii i Etnografii, Rosyjskiej Akademii Nauk w Nowosybirsku, Instytut Badań Archeologicznych Uzbeckiej Akademii Nauk w Samarkandzie
Charakter stanowiska: stanowisko otwarte, lessowe
Opis badań:
Stanowiska Katta Sai 1i 2 położone są w Uzbekistanie na zachodnich przedgórzach Tien Szanu w masywie Gór Czatkalskich u zbiegu dwóch dolin górskich Katta Sai i Dukent Sai uchodzących do doliny Ahangaran. Znajdują się na wysokości 1350 i 1430 m.n.p.m. na SW i NE końcach niewielkiego wzniesienia pokrytego osadami lessowymi.

Badania na stanowiskach prowadzone były przez polsko-rosyjsko-uzbecką ekspedycję archeologiczną w latach 2013-2018.

W tym czasie na stanowisku Katta Sai 1 przebadano 36m2 stanowiska, odkrywając ponad 1000 zabytków kamiennych stanowiących ślady obozowiska sprzed 40 tysięcy lat.

Pobieranie próbek do analiz sedymentologicznych
Pobieranie próbek do analiz sedymentologicznych

Na stanowisku nie znaleziono żadnych kości zwierzęcych, które z pewnością uległy rozpadowi w trakcie przebywania w warstwie lessu o niekorzystnych parametrach geochemicznych. Brak kości zwierzęcych uniemożliwia analizę diety lub preferencji łowieckich analizowanych grup ludzkich.

Świetnie zachowanym zabytkom kamiennym towarzyszyły natomiast muszle mięczaków, których obecność pozwoliła określić dokładne datowanie stanowiska przy użyciu datowania radiowęglowego (C14), oraz metody uranowo-torowej. Zastosowanie metody uranowo-torowej pozwoliło uzyskać jedynie datę minimalną próbki ze względu na zawyżone naturalne wartości uranu w próbce związane z obecnością uranu w okolicznych skałach (w bezpośrednim sąsiedztwie rejonu badań znajdują się czynne oraz zamknięte już kopalnie uranu). Natomiast analiza gatunkowa muszli mięczaków pozwoliła na rekonstrukcję klimatu i warunków środowiska panującego w trakcie zamieszkiwania tego obszaru przez paleolitycznych łowców. Warunki klimatyczne były wówczas bardzo zbliżone do tych obserwowanych dzisiaj.

Na stanowisku, które znajduje się około 100 m nad dnem dzisiejszej doliny, odkryto głównie odpady z produkcji narzędzi kamiennych, oraz formy nieudane i złamane, co wskazuje, na to, iż stanowisko pełniło rolę warsztatu do produkcji narzędzi, głównie tzw. ostrzy lewaluaskich, czyli trójkątnych odłupków, mogących służyć jako groty włóczni. Narzędzia wytwarzane były z otoczaków rzecznych zbieranych z dna doliny. Analiza surowca kamiennego pokazała, że do produkcji narzędzi wybierano tylko skały o najlepszej łupliwości. Nadal jednak wytworzenie trójkątnych ostrzy z okrągłych brył otoczaków, przy słabej jakości dostępnego surowca, wymagało bardzo dużo umiejętności i determinacji. Zachowanie to świadczy z jednej strony o dużym przywiązaniu do przyjętych sposobów wytwarzania narzędzi, nawet przy braku dobrej jakości surowca, z drugiej zaś o dużym oportunizmie tej grupy ludzi, gdyż dużo lepszej jakości surowiec- krzemień dostępny jest w promieniu 20 kilometrów od stanowiska.

Badania na stanowisku
Badania na stanowisku

Stanowisko Katta Sai 2 położone jest około 500m od stanowiska Kata Sai 1. Z miejsca prowadzonych badań roztacza się bardzo dobry widok na wąwóz Kata Sai.

Już pierwszy wykop sondażowy dostarczył kilkunastu zabytków kamiennych leżących w obrębie warstw lessowych. Kontynuowane w latach 2015-2018 badania wykopaliskowe pozwoliły na odkrycie ponad 300 zabytków kamiennych leżących w dwóch warstwach. Stanowią one świadectwo najprawdopodobniej dwóch odrębnych śladów osadniczych.

Oba zespoły zabytków, zarówno górny, jak i liczniejszy dolny mają silne analogie do zespołu znalezionego na stanowisku Katta Sai 1. Jednocześnie na stanowisku Katta Sai 2 znaleziono liczne skończone formy ostrzy lewaluaskich oraz innych narzędzi, przy mniejszym udziale odpadów z ich produkcji. Stanowisko to należy zatem interpretować jako ślad obozowiska, w przeciwieństwie do stanowiska Katta Sai 1, które pełniło raczej funkcję miejsca produkcji narzędzi.

Otrzymane wyniki datowań termoluminescencyjnych (TL) i radiowęglowych (C14) wskazują, iż mamy w tym przypadku do czynienia z niemal równoczasowym użytkowaniem obu stanowisk przypadających na okres około 40 tysięcy lat temu.

Pytaniem pozostaje, jaki gatunek człowieka jest twórcą znalezionych zabytków. Z badań innych ekspedycji wiemy, iż obszar Azji Centralnej i Ałtaju był w tym okresie zamieszkiwany przez trzy odrębne populacje ludzi: ludzi współczesnych, neandertalczyków i tzw. denisowczyków. W położonej kilkadziesiąt kilometrów na północ jaskini Obi-Rakhmat znaleziono szczątki ludzkie mające cechy człowieka współczesnego. Towarzyszące tym szczątkom narzędzia, różniły się jednak pod względem formy i techniki ich wytwarzania, od tych znalezionych w Katta Sai 1 i 2. Jedynie odkrycie szczątków ludzkich towarzyszących tego typu zespołom zabytków, pozwoliłoby rozwiać pojawiające się wątpliwości.

Projekt/finansowanie:
Trzy gatunki człowieka w Środkowym i Górnym Paleolicie w Azji Centralnej – perspektywa archeologiczna/ Three human species in Middle/Upper Palaeolithic transition of Central Asia – archaeological perspective; Narodowe Centrum Nauki, projekt OPUS: Grant nr 2011/03/B/HS3/00473

Multidyscyplinarne studia mikroregionalne nad środkowym paleolitem południowo-zachodniej części Gór Czatkalskich (zachodnie przedgórze Tien Szanu, Uzbekistan)/
Multidisciplinary microregional studies of the Middle Palaeolithic in the south-western Chatkal Range (western Tian Shan piedmonts, Uzbekistan); Narodowe Centrum Nauki, projekt OPUS: Grant nr 2017/25/B/HS3/00520

Jończyk Ludwika

dr Ludwika Jończyk
dr Ludwika Jończyk
Katedra Archeologii Średniowiecza i Nowożytności

telefon:
+48 22 55 22 821

e-mail:
ludwika.sawicka@uw.edu.pl

dyżury:
poniedziałki 11.30–13.15, pokój 3.21

zainteresowania naukowe:
– archeologia Prusów i Bałtów we wczesnym średniowieczu
– obrządek pogrzebowy Prusów we wczesnym średniowieczu

bibliografia:
Academia.edu

inne:
Obecnie realizowany projekt NCN (2020–2024), „Mosiężysko”. Wczesnośredniowieczne cmentarzysko w Szurpiłach, woj. podlaskie. Opracowanie wyników badań terenowych.

Brzóska Artur

fot. Aleksander Kozłowski

mgr Artur Brzóska
Pracownia Archeologii Podwodnej

e-mail:
a.brzoska6@uw.edu.pl
brzoskaarturo@gmail.com

telefon:
+48 22 55 22 818

dyżury:
czwartek 16.00–16.45, pokój 3.18
piątek  11.30–13.00, pokój 3.18

zainteresowania naukowe:
– metody badań archeologicznych w pracach historycznych
– archeologia wrakowa; archeologia rzek
– metodyka badań podwodnych

bibliografia:
Artur Brzóska

Archeolog pradziejowy. Studiował pod kierunkiem prof. Elżbiety Kowalczyk. Od 2001 roku w Pracowni Archeologicznych Badań Terenowych. Uczestnik wielu misji archeologicznych o charakterze inwestycyjnym od stanowisk miejskich po wielkie inwestycje liniowe. Od 2013 roku w Zakładzie Archeologii Podwodnej. Instruktor nurkowania CMAS i SSI.

Wołoszyn Janusz


dr hab. Janusz Z. Wołoszyn
Katedra Archeologii Ameryk

e-mail:
januszwoloszyn@uw.edu.pl

telefon:
+48 22 55 22 823

dyżury:
poniedziałek 13.00–14.30, pokój 3.23

zainteresowania naukowe:
– ikonografia kultur prekolumbijskich
– archeologia Andów
– archeologia tożsamości
– sztuka naskalna

bibliografia:
Academia.edu

inne:
Obecnie realizowany projekt NCN (2017-2023): Toro Muerto – wieloaspektowa analiza unikatowego południowoamerykańskiego kompleksu sztuki naskalnej.

https://www.facebook.com/ProyectoArqueologicoToroMuerto/

toromuerto.org

Derda Tomasz

Tomasz Derda
prof. dr hab. Tomasz Derda
Katedra Epigrafiki i Papirologii

e-mail:
t.derda@uw.edu.pl

telefon:
+48 22 55 22 815

dyżury:
poniedziałek 13.00–15.00, pokój 3.15
czwartek 15.00–16.00, pokój 3.15

zainteresowania naukowe:
– papirologa
– grecko-rzymski Egipt

bibliografia:
książki

  1. Deir el-Naqlun. The Greek Papyri (= Studia Antiqua, vol. 11), Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa 1995
  2. Ἀρσινοΐτης νομὸς. Administration of the Fayum under Roman Rule
    (= The Journal of Juristic Papyrology, Supplement VII), Warszawa 2006
  3. Deir el-Naqlun. The Greek Papyri. Volume Two (P. Naqlun II) (= The Journal of Juristic Papyrology. Supplement IX – with contributions by Jakub Urbanik and Jacques van der Vliet, Warszawa 2008
  4. P. Bodmer 1 recto: A Land List from the Panopolite Nome in Upper Egypt (after AD 216/7) (= The Journal of Juristic Papyrology. Supplement XIV, Warszawa 2010
  5. (with Joanna Wegner) Greek Ostraca from Marea. A Dossier of Construction Managers Active in the Region of Mareotis in the Second Half of the Sixth Century (= The Journal of Juristic Papyrology. Supplement XXXVIII), in print.

artykuły

  1. “Eumoiria. a Proper Name or an Epithet of Deceased”, Zeitschrift für Papyrologie und Epigraphik 64, 1986, pp. 87-90
  2. “Στρουθός – pdd, an Example of a Bilingual Nickname (Reconsideration of Sam­melbuch i 5441)”, Zeitschrift für Papyrologie und Epigraphik 65, 1986, pp. 187-190
  3. “An Athenian Dedicatory Inscription to Zeus Hypsistos Reconsidered”, Zeitschrift für Papyrologie und Epigraphik 70, 1987, pp. 163-165 (with Adam Łajtar)
  4. “Θύριον – a New Occurence of a Rare Word”, The Journal of Juristic Papyrology 20, 1990, pp. 41-45
  5. “Necropolis Workers in Graeco-Roman Egypt”, The Journal of Juristic Papyrology 21, 1991, pp. 13-37
  6. “P. Naqlun inv. no. 35/88 – a Papyrus from the Recently Excavated Monastic Centre in Fayyum Oasis, [in:] Proceedings of the 19th Congress of Papyrology (2–9 September 1989), Cairo 1992, pp. 603–612
  7. “Personel nekropoli egipskich w okresie rzymskim”, Studia Archeologiczne 7, 1990 (in Polish)
  8. “Deir el-Naqlun: Preliminary Report 1988-89”, Nubica III/1, 1994, pp. 201-264 (with Włodzimierz Godlewski and Tomasz Górecki)
  9. “Deir el-Naqlun 1990: The Greek Papyri”, [in:] Polish Archaeology in the Mediterranean II, Reports 1989-1990, pp. 54-57
  10. “Deir el-Naqlun 1990: Papirusy greckie”, [in:] Raporty Wykopaliskowe Centrum Archeologii Śródziemnomorskiej II 1990, Warszawa 1991, pp. 52-54  (in Polish)
  11. “Inscriptions with the Formula θεοῦ χάρις κέρδος on Late Roman Amphorae”, Zeitschrift für Papyrologie und Epigraphik 94, 1992, pp. 135–152
  12. “P. Naqlun inv. 53/86: a Letter from Bishop Nicolaos to Comes Basileios”, The Journal of Juristic Papyrology 22 (1992), pp. 11–19.
  13. „Some Remarks on the Christian Symbol ΧΜΓ”, The Journal of Juristic Papyrology 22 (1992), pp. 21–27.
  14. „Zbigniew Borkowski (1936–1991) in memoriam”, Meander 47, 1992, pp. 427–431 (in Polish)
  15. „Polish Excavations at Deir el-Naqlun 1986-91: Interdependence of Papyrology and Archaeology”, [in:] Proceedings of the 21st Congress of Papyrologists (Copenhagen 23-30 August 1992), Museum Tusculanum Press, Copenhagen 1994, pp. 124-130, Plates 1-6
  16. “Chrześcijański symbol ΧΜΓ” [in:] Nunc de Suebis dicendum est … Studia archaeo­logica et historica Georgio Kolendo ab amicis et discipulis dicata, Warszawa 1995, pp.
  17. „Deir el-Naqlun 1992: The Greek Papyri and Inscriptions on Vessels”, [in:] Polish Ar­chaeology in the Mediterranean IV, Reports 1992, Warszawa 1993, pp. 49-52
  18. „Deir el-Naqlun 1992: Papirusy greckie”, [in:] Raporty Wyko­pa­lis­kowe Cent­rum Ar­cheo­logii Śródziemnomorskiej IV, Warszawa 1993
  19. „P. Naqlun inv. 66/87: a List of Garments Delivered to the Monastery”, The Journal of Juristic Papyrology 23 (1993) (= Studies in memory of Zbigniew Borkow­ski), pp. 43–48
  20. „A Christian Prayer from Ramses IVth Tomb in the Theban Valley of the Kings”, The Journal of Juristic Papyrology 24, 1994, pp. 19-22 (with Adam Łajtar)
  21. „Les titles apa, abba et papas dans les papyrus”, The Journal of Juristic Papyrology 24, 1994, pp. 23-56 (with Ewa Wipszycka)
  22. „The Naqlun Papyri and the Codex Alexandrinus”, [in:] The Spirituality of Ancient Mo­nasticism, Acts of the International Colloquium, Cracow-Tyniec, 16-19.11.1994, Cracow 1995, pp. 13-34.
  23. „Some Non-Documentary Texts from Deir el-Naqlun”, The Journal of Juristic Papyrology 25 (1995), pp. 41–48
  24. „P. Naqlun inv. 10/95: Greek excerpts from a liturgy with their Coptic translation”, The Journal of Juristic Papyrology 26 (1996), pp. 7–21 (with Katarzyna Urbaniak-Walczak)
  25. „Did the Jews use the name of Moses in Antiquity?”, Zeitschrift für Papyrologie und Epigraphik, 115 (1997), pp. 257–260
  26. „Papirusy z Deir el-Naqlun a Codex Alexandrinus”, [in:] Chrześcijaństwo u schyłku starożytności. Studia Źródłoznawcze, ed. Tomasz Derda and Ewa Wipszycka, War­sza­wa 1997, pp. 11–38
  27. “Deir el-Naqlun and its Greek papyri”, [in:] Archeologia e papiri nel Fayyum. Storia della ricerca, problemi e prospettive. Atti del Convegno Inter­nazionale Siracusa, 24-25 maggio 1996, Siracusa 1997, pp. 147-156
  28. “P. Colon. inv. 463: Receipt issued to a practor for the taxes transferred by him to a bank”, [in:] Kölner Papyri (P. Köln), Band IX, Wiesbaden 2001, no. 372, pp. 119-121
  29. “P. Naqlun inv. 55+58/86: a Byzantine letter from Deir el-Naqlun”, [in:] P. Sijpe­steijn. Papyri edited by different scholars in memory of Pieter Johannes Sijpesteijn, Am­sterdam – New York 2006
  30. “Data powstania drewnianego reliefu z Aszmunein w zbiorach Muzeów Berlińskich. Uwagi o wykorzystaniu źródeł prawnych dla datowania zabytków sztuki an­tycznej” (“Dating of the wooden relief from Ashmunein kept in the Berlin Museum. Remarks on using legal sources for dating masterpieces of ancient art”) [in:] Kwartalnik Historii Kultury Materialnej (= Studies in Honour of Maria Nowicka), Warszawa 1998, pp. 31-42 (with Adam Łajtar) — an enlarged English version will be published in 2005
  31. “The Jews and the name of Moses – a reply”, Zeitschrift für Papyrologie und Epigraphik, 124, 1999, pp. 210-211
  32. “Zwei Inschriften auf spätrömischen Amphoren” [in:] T. Sarnowski (ed.), Novae. Das Stabs­gebaüde. Architektur und Funde, Limesforschungen. Römisch-Ger­manische Komis­sion, Frankfurt
  33. “P. Naqlun inv. 27+28/88: a document from an Egyptian monastery in the Fayum and the procedure of énachlãfhsiw/retractatio”, [in:] Au-delà des frontières. Mélanges de droit romain offerts à Witold Wolodkiewicz, Warszawa 2000, pp. 197-205 (with Jakub Urbanik)
  34. “Papirologia”, [in:] Vademecum historyka starożytnej Grecji i Rzymu, t. III. Źródło­znaw­stwo póznego antyku, Warszawa 1999, pp. 417-489.
  35. “Chronologia”, [in:] Vademecum historyka starożytnej Grecji i Rzymu, t. III. Źródło­znaw­stwo póznego antyku, Warszawa 1999, pp. 334–363 (with Adam ¸ajtar)
  36. Nos. 72, 73, 80, 81, 82, 83, [in:] Bogowie Starożytnego Egiptu (= The Gods of Ancient Egypt), ed. by K. Babraj & H. Szymańska, Cracow 2000 – a catalogue of an exhibition in the Archaeological Museum in Cracow
  37. “De bij en de grande dame, de prostituee en de ‘dwaze moeder’: Cleopatra in de Poolse en de Russische literatuur”, Kleio 30 (2001), pp. 98-101
  38. “Laat-Ptolemeïsch Egypte zonder Cleopatra: de poëzie van Cavafy”, Kleio 30 (2001), pp. 102-105
  39. “Papyri and ostraca kept in the Department of Papyrology of Warsaw University. A Web page project”, The Journal of Juristic Papyrology 30, 2000, pp. 265-270 (with Ewa Wipszycka, Tomasz Markiewicz and Jakub Urbanik)
  40. “Papirologia”, [in:] Vademecum historyka starożytnej Grecji i Rzymu, t. I/II. Źródło­znaw­stwo starożytnosci klasycznej, Warszawa 2001, pp. 364-399 (with Ewa Wipszycka)
  41. Pagi in the Arsinoites: a Study in Administration of the Fayum in the Early Byzantine Period”, The Journal of Juristic Papyrology 31, 2001, pp. 17-32.
  42. “Aurelius Agathodaemon, dekaprôtos of the Second and Third Toparchy of the Arsinoite Nome”, The Journal of Juristic Papyrology 31, 2001, pp. 9-12.
  43. P. Tebt. II 581 descr.: a receipt issued by Aurelius Agathodaemon, dekaprôtos of the second and third toparchy of the Arsinoite nome”, The Journal of Juristic Papyrology 31, 2001, pp. 13-14.
  44. “The village of Philoxenos in the Arsinoites: a note”, The Journal of Juristic Papyrology 31, 2001, pp. 15-16
  45. “O. Edfou 192 and 193: Two Documents on One Potsherd” [in:] Edfu, An Egyptian Provincial Capital in the Ptolemaic Period, ed. Katelijn Vandorpe and Willy Clarysse, Koninklijke Vlaamse Academie van België voor Wetenschappen en Kunsten, Handelingen van het contactforum (Brussel 3 September 2001), pp. 45-50.
  46. “Soterichos Oasites revisited” (with Paweł Janiszewski), [in:] Εὐεργεσίας χάριν. Studies Presented to Benedetto Bravo and Ewa Wipszycka by Their Disciples, Warszawa 2002, pp. 51-70.
  47. “Toparchies in the Arsinoite Nome: a Study in Administration of the Fayum in the Graeco-Roman Period”, The Journal of Juristic Papyrology 33, 2003, pp. 27-54.
  48. Komogrammateis and their komogrammateiai in the Arsinoite Nome in Roman Period”, [in:] Mario Capasso and Paola Davoli (eds.), New Archaeological and Papyrological Researches on the Fayyum. Proceedings of the International Meeting of Egyptology and Papyrology, Lecce, June 8th–10th, 2005 (= Papyrologica Lupiensia, 14/2005), Galatina 2007, pp. 125–134,
  49. “Greek inscriptions” in Hanna Szymańska, Krzysztof Babraj, Marea. Excavations in Egypt 2000–2006. Bath with Sakiyah. Funerary Chapel. with contributions by Tomasz Derda and Grzegorz Majcherek, Biblioteka Muzeum Archeologicznego w Krakowie, t. IV, Kraków 2007, pp. 169–176
  50. “Waterway Fayum–Alexandria. A Note on P. Lille I 1 (= P. Zen. Pest., Appendix A)”, The Journal of Juristic Papyrology 36, 2006, pp. 9–20.
  51. “Four Christian Funerary Inscriptions from the Fayum (I. Deir al-‘Azab 1-4)“, The Journal of Juristic Papyrology 36, 2006, pp. 21–33 (with Jacques van der Vliet)
  52. “From Ptolemaic Arsinoites Nomos to Three Arsinoite merides as independent nomes in Roman period: Continuity and administrative change”, [in:] S. L. Lippert and M. Schentuleit, eds., Graeco-Roman Fayum: Texts and Archaeology. Proceedings of the Third International Fayum Symposion, Freudenstadt, May 29 – June 1, 2007, Wiesbaden 2008, pp. 93–100
  53. 1. „Novae in Ancient Sources”, edited by J. Kolendo in collaboration with T. Derda and T. Płóciennik, [w:] Novae. Legionary Fortress and Late Antique Town. Volume One. A Companion to the Study of Novae, ed. T. Derda, P. Dyczek, J. Kolendo, Warsaw 2008, pp. 71–114
  54. ‘Soterichos Oasites’, [in:] Encyclopedia of Ancient History, ed. Roger S. Bagnall, Kai Brodersen, Craige B. Champion, Andrew Erskine, Sabine R. Huebner, 2012
  55. ‘Monuments of Christian Sinnuris (Fayyum, Egypt)’ (with Peter Grossmann, and Jacques van der Vliet), Eastern Christian Art 8 (2011), pp. 29–49
  56. Greek and Latin papyri from the Egypt Exploration Society excavations at Qasr Ibrim: A testimony to the Roman army in Upper Egypt and Lower Nubia in the first years of Augustus (with Adam Łajtar), [in:] P. Schubert (ed.), Actes du 26e Congrès international de papyrologie, Genève, 16–21 août 2010, Geneva 2012, pp. 183-186
  57. ‘18. A police report(?) containing a list of stolen items and village teretai in Byzantine Egypt’ (with Constantinos Balamoshev) [in:] Inediti offerti a Rosario Pintaudi per il suo 65° compleanno (P. Pintaudi), ed. Diletta Minutoli, Firenze 2012, pp. 82–89
  58. ‘13. P. Qasr Ibrim inv. 80/11: A testimony to Zenodotos’ edition of the Iliad?’ (with Adam Łajtar), [in:] Papyrological Texts in Honor of Roger S. Bagnall, ed. Rodney Ast, Hélène Cuvigny, Todd M. Hickey, and Julia Lougovaya, American Studies in Papyrology, vol. 53, Atlanta 2012, pp. 75–78
  59. ‘Klaudiusz Ptolemeusz i nauka aleksandryjska’, [w:] Świat Ptolemeusza. Włoska kartografia renesansowa w zbiorach Biblioteki Narodowej, Warszawa 2012, pp. 36-43
  60. ‘Refuse dump in sector B in Naqlun: excavation report 2008–2009’ (with Dorota Dzierzbicka), Polish Archaeology in the Mediterranean 21 (2012), pp. 212-221.
  61. ‘Inscriptions on ceramics from Tell Atrib (ancient Athribis) in the Nile Delta’ (with Adam Łajtar), Etudes et Travaux 26 (2013), pp. 173-191.
  62. ‘Two wills from Oxyrhynchos’ (with Maria Nowak), Journal of Juristic Papyrology 42 (2012), pp. 101-115.
  63. „Roman occupation of Qasr Ibrim as reflected in Greek papyri from the site” (with Adam Łajtar), [w:] J. L. Hagen & J. van der Vliet (eds.), Qasr Ibrim, between Egypt and Africa: Studies in Cultural Exchange (NINO Symposium, Leiden, 11–12 December 2009), Leiden 2014, pp. 105–110.
  64. BGU XX 2862: An update of the figure of men liable to poll tax, [in:] Dokumentarische Texte der Berliner Papyrussammlung aus ptolemäischer und römischer Zeit zur Wiedereröffnung des Neuen Museums, ed. F. Reiter, Berlin 2014
  65. Three lists of soldiers on papyrus found in Qasr Ibrim (with Adam Łajtar and Tomasz Płóciennik) [in:] A. Tomas (ed.), Ad fines imperii Romani. Studia Thaddaeo Sarnowski septuagenario ab amicis, collegis discipulisque dedicata, Warszawa 2015, pp. 47–57.

66,   Where did the third legion of Augustan Egypt have its base? (with Adam Łajtar and Tomasz Płóciennik), Palamedes 9/10 (2014/2015), published 2016, pp. 99–105

  1. New documentary papyri from the Polish excavations at Deir el-Naqlun (P. Naqlun 35–38) (with Joanna Wegner), Journal of Juristic Papyrology 44 (2014), published 2016, pp. 117–132.
  2. Letter from Tebetny to the monks of Naqlun concerning fieldwork (P. Naqlun 39) (with Joanna Wegner), [in:] Mélanges Jean Gascou. Travaux et Mémoirs du Centre de Recherche d’Histoire et Civilisation de Byzance 20/1, 2016, pp. 133–150.
  3. Πατέρες τοῦ ἁγίου Νεκλονίου. Functionaries of the Naqlun monastery in the first two centuries of its existence, [in:] Aegyptus et Nubia Christiana, The Włodzimierz Godlewski Jubilee Volume on the Occasion of his 70th Birthday, ed. by A. Łajtar, A. Obłuski, I. Zych, Polish Centre of Mediterranean Archaeology, University of Warsaw 2016, pp. 73–97.
  4. Will of [—]is daughter of Pachois from Oxyrhynchos. P.Oxy. ii 379 descr. (with Maria Nowak), [in:] Mater Familias, Scritti Romanistici per Maria Zabłocka (=Journal of Juristic Papyrology Supplement 29), ed. Zuzanna Benincasa, Jakub Urbanik, Warsaw 2016, pp. 135–144.
  5. Will of Ploution, son of Ischyrion, from Oxyrhynchos, a weaver(?). Legatum per praeceptionem in an Oxyrhynchite local will?, Zeitschrift für Papyrologie und Epigraphik 207 (2018), pp. 145–154
  6. In Memoriam Tomasz Górecki, Journal of Juristic Papyrology 47 (2017), pp. xxxiii–xli
  7. Chapter Four: ‘A Roman Province in the Eastern Mediterranean’, [in:] Blackwell Companion. Greco-Roman and Late Antique Egypt, ed. Katelijn Vandorpe, pp. 51–69
  8. ‘Naqlun in the 5th–7th century: papyrological and literary evidence’ (with Joanna Wegner), [in:] Sandra Lippert, Marie-Pierre Chaufray, Ivan Guermeur i Vincent Rondot (wyd.), Le Fayoum. Archéologie – Histoire – Religion. Actes du sixième colloque international. Montpellier, 26–28 octobre 2016, Wiesbaden 2018, pp. 183–198.
  9. „The Naqlun fathers and their business affairs“ (with Joanna Wegner), [in:] Monastic Economies in Egypt and Palestine, ed. Louise Blanke, Cambridge University Press.

recenzje książek

  1. The Journal of Juristic Papyrology 24, 1994, pp. 214-215 — review of: Roger S. Bagnall, Bruce W. Frier, The Demography of Roman Egypt (= Cambridge Studies in Population Economy and Society in Past Time, vol. XXIII), Cambridge University Press, Cambridge 1994
  2. The Journal of Juristic Papyrology 26, 1996, pp. 218-219 — review of: Lexikom der latei­ni­schen Lehnwörter in den griechischsprachigen Texten Ägyptens mit Bericksichtigung koptischer Quellen (= Lex. Lat. Lehn.), Faszikel I (“Alpha”), erstellt von Irene-Maria Cervenka-Ehrenstrasser, Wien 1996

inne:

redaktor:

od 1991:   Asystent redaktora The Journal of Juristic Papyrology

od 1995:  Redaktor The Journal of Juristic Papyrology

1997–2006:   Współredaktor Nubica et Æthiopica. International Journal for Coptic, Meroitic, Nubian, Ethiopian, and Related Studies [continuation of Nubica]

od 2002:   Redaktor Supplementów The Journal of Juristic Papyrology – vols. I–XXXIV.

granty naukowe:

  1. P. Bodmer 1 recto: a land list from the Panopolite Nome in Upper Egypt”, grant no. 1 H01G 024 13 financed by the State Committee for Scientific Research of the Republic of Poland, completed in 2000.
  2. Publikacja papirusów z klasztoru w Naqlun, grant no. 2 H01G 025 24 financed by the State Committee for Scientific Research of the Republic of Poland, completed in 2007.
  3. Wino w Egipcie grecko-rzymskim. Rodzaje win, naczynia na wino i miary objętości – studium interdyscyplinarne, grant no. N N109 179038 financed by the National Science Centre of the Republic of Poland, completed in 2011
  4. Studium funkcjonowania eremu w grobowcu 1152 w Gurna (Luxor) w świetle danych archeologicznych i tekstowych, grant no. N N109 318337 financed by the National Science Centre of the Republic of Poland, completed in 2014.
  5. Papyri Graecae Vratislavienses. Opracowanie dokumentów greckich z kolekcji Uniwersytetu Wrocławskiego, grant no. N N108 189438 financed by the National Science Centre of the Republic of Poland, completed in 2015.
  6. Ostraka z Marei, czyli jak w V w. zbudowano wielką bazylikę, grant no. 2012/07/B/HS3/03638 financed by the National Science Centre of the Republic of Poland, completed in 2017.
  7. Ekspozycja papirusów z kolekcji Biblioteki im. Rafała Taubenschlaga, grant no. 576/P-DUNdem/2013, financed by the Ministry of Science of the Republic of Poland, completed in May 2014.
  8. Czy „Marea“ to Marea? Rzymski ośrodek przemysłowy i wielkie miasto bizantyńskie w regionie Mareotis (koło Aleksandrii) – grant NCN Opus, UMO-2017/25/B/HS3/01841, czas realizacji lipiec 2018 – czerwiec 2021.