Інфармацыйны бюлетэнь 05 (2024)

Навіны

  • У пачатку мая у Свентакшыскіх гарах пад час археалагічных даследаванняў быў выяўлены скарб манет XVII-XVIII стагоддзяў. Мяркуецца, што скарб можа быць звязаны з Антоніем Яцэвічам, у скіце якога была выяўлена знаходка. Антоній Яцэвіч на пачатку XVIII ст. быў адным з пустэльнікаў у Свентакшыскіх гарах і пераконваў людзей, што дзякуючы благаслаўленню Панны Марыі можа лячыць хваробы, у тым ліку чуму (эпідэмія якой лютавала ў той час у Польшчы). Сярод манет у скарбе быў залаты гамбургскі дукат 1648 года. Скарб быў перададзены на захаванне ў музей у Астроўцу Свентакшыскім.
  • 15–16 мая ў Гнезна адбылася 24-я канферэнцыя „Funeralia Gnieźnieńskie”. Сустрэча была прысвечаная сямейным і сацыяльным сувязям з біялагічнага і культурнага пункту погляду і аб’яднала гісторыкаў, археолагаў, антраполагаў і генетыкаў. Канферэнцыя была арганізаваная Польскім Антрапалагічным Таварыствам, Інстытутам Еўрапейскай Культуры Універсітэта імя А. Міцкевіча ў Познані, а таксама Музеем Вытокаў Польскай Дзяржавы ў Гнезна. Падчас сустрэчы былі арганізаваныя таксама майстар-клас, прысвечаны асновам адбору і апрацоўкі генетычнага матэрыялу, і конкурс на лепшы даклад і постэр сярод маладых даследчыкаў. З тэзісамі выступленняў можна азнаёміцца па спасылцы.
  • 20-21 мая ў Варшаве адбылася канферэнцыя „After EuroWeb: expanding horizons in textile studies and European networking”, якая фактычна падсумавала чатырохгадовы праэкт «EuroWeb. Europe through Textiles: Network for an integrated and interdisciplinary Humanities”. Гэты праект пад кіраўніцтвам прафесара Агаты Уланоўскай з факультэта археалогіі Варшаўскага ўніверсітэта аб’ядноўвае міждысцыплінарныя даследаванні еўрапейскага тэкстылю і тэкстылю ад антычнасці да сучаснасці. Праект фінансуецца Еўрапейскай праграмай супрацоўніцтва ў галіне навукова-тэхнічных даследаванняў (COST) і Еўрапейскай камісіяй.
  • 22-24 мая ў Варшаўскім універсітэце адбылося яшчэ адно мерапрыемства, звязанае з вывучэннем археалагічнага тэкстылю – 15-ы Паўночнаеўрапейскі сімпозіум па археалагічнаму тэкстылю (NESAT XV). Серыя сімпозіумаў NESAT лічыцца адной з найбуйнейшых канферэнцый па археалагічнаму тэкстылю ў свеце. З інфармацыяй аб гэтым сімпозіуме, праграмай мерапрыемства, а таксама з кнігай анатацый можна азнаёміцца па спасылцы.
  • 24 мая у сценах археалагічнага факультэта Варшаўскага ўніверсітэта адбыўся Семінар па археалогіі Усходняй Еўропы, арганізаваны нашай Лабараторыяй. Тэмай семінара сталі вырабы з выемкавымі эмалямі ва Усходняй Еўропе. На семінары выступілі Алена Абразумава (Фонд Універсітэта імя А. Міцкевіча ў Познані), Вадзім Белявец і Віталь Сідаровіч (Варшаўскі ўніверсітэт).

 

Выставы

  • Галоўныя музейна-археалагічныя мерапрыемствы ў маі ў Польшчы былі звязаны з міжнароднай «Ноччу музеяў». Мы сабралі самае цікавае:
  • «Ноч музеяў» у Свідніцы (Ніжнесілезскае ваяводства) была цалкам прысвечана вікінгам – былі арганізаваныя лекцыі, майстар-класы для дзяцей, сямейныя конкурсы, гульні вікінгаў, бітвы рэканструктараў, паказ «вікінгскай» моды і інш.
  • Сёлетняя «Ноч музеяў» ў Археалагічным музеі ў Гданьску была прысвечана скарбам. Падчас мерапрыемства можна было наведаць выставу скарбаў „Skarby z ziemi wydarte”, навучыцца вырабляць старадаўнія ўпрыгажэнні, насіць старажытнае гданьскае адзенне, навучыцца пісаць гусіным пяром. Акрамя таго, у філіялах Гданьскага археалагічнага музея — на гарадзішчы ў Сопаце можна было выпіць гарбаты з султанам і паслухаць усходнія казкі, а ў замку ў Гневе можна было пабачыць рыцарскі турнір і прымерыць сярэднявечную зброю.
  • У археалагічным музеі ў Кракаве і яго філіялах можна было прыняць удзел у цікавых лекцыях для дзяцей і дарослых па археалогіі Польшчы і наведаць выставы са спецыялістамі.
  • У Археалагічным музеі ў Познані сёлетняя «Ноч Музеяў» была прысвечана разнастайнасці сусветнай археалогіі. Падчас яе можна было навучыцца рабіць скіфскія ўпрыгажэнні, пагуляць у старажытныя настольныя гульні, паглядзець цікавыя спектаклі і лекцыі пра Трою, Персію ці Старажытны Егіпет.

Запрашэнні да ўдзелу ў канферэнцыях

  • 12 чэрвеня ў Археалагічным музеі ў Біскупіне адбудзецца ўрачыстае адкрыццё Еўрапейскіх дзён археалогіі (EDA) 2024. Падчас сустрэчы будуць закрануты пытанні, звязаныя з EDA і роляй адукацыі і папулярызацыі археалагічнай спадчыны ў яе захаванні, са статусам помніка гісторыі з нагоды 30-годдзя прысваення гэтага звання першым археалагічным помнікам, а таксама са спосабамі захавання археалагічнай спадчыны in situ. Больш падрабязна аб мерапрыемстве, а таксама аб яго праграме можна даведацца па спасылцы.
  • 10-13 чэрвеня 2024 р. Жэшуўскі ўніверсітэт і Інстытут гісторыі і культуры Цэнтральнай і Усходняй Еўропы імя Лейбніца ў Лейпцыгу (GWZO) арганізуюць апошні анлайн-семінар з цыклу семінараў «ABC of European Heritage. Archaeology of the Byzantine Commonwealth». У рамках гэтых семінараў больш за паўсотні лектараў з Еўропы і ЗША прадставілі панараму сярэднявечнай гісторыі ўсходне-праваслаўных земляў і адпаведныя папярэднія даследаванні. Каб далучыцца да семінара, неабходна зарэгістравацца па спасылцы, указаўшы свае імя і прозвішча.
  • 11-12 чэрвеня Інстытут археалогіі Універсітэта Марыі Кюры-Складоўскай у Любліне і Музей Сандамірскага замка запрашаюць на ХХХІХ канферэнцыю «Археалагічныя даследаванні ў Цэнтральна-Усходняй Польшчы, Заходняй Беларусі і Украіне ў 2023 г.», якая адбудзецца у Каралеўскім Замку ў Сандаміры. Праграму канферэнцыі можна паглядзець па спасылцы.
  • 27-28 чэрвеня на факультэце археалогіі Універсітэта імя А.Міцкевіча ў Познані адбудзецца канферэнцыя «W poszukiwaniu genezy Słowian» («У пошуках паходжання славян»). Больш падрабязна з мерапрыемствам, праграмай і формамі ўдзелу можна азнаёміцца па спасылцы.

Запрашэнне да публікацыі

  • Выдавецтва Yellow Point Publications ва Ўроцлаве працягвае прыём заявак на першы нумар Archeologiczne Zeszyty Sprawozdawcze, у якім плануецца публікаваць справаздачы аб археалагічных даследаваннях і кароткія паведамленні аб асобных знаходках. Выдавецтва просіць дасылаць тэксты да 14 чэрвеня 2024 г. на адрас: ypp@ypp.com.pl.

 

In memoriam

26 маяя памёр др. хаб., прафесар Інстытута археалогіі Ягелонскага ўніверсітэта Кшыштаф Собчык — выдатны даследчык еўрапейскага палеаліту, аўтар шматлікіх манаграфій і артыкулаў па пытаннях тэхналогіі і тыпалогіі вырабаў з крэменю, праблематыкі крэмнеапрацоўчых майстэрняў і палеалітычнага мастацтва. Светлая памяць нашаму Калегу!

Інформаційний бюлетень 05 (2024)

Новини

  • На початку травня у Свентокшиських горах в Польщі під час археологічних досліджень виявлено скарб монет XVII-XVIII століття. Припускають, що скарб може бути пов’язаний з Антонієм Яцевичем, в скиті якого і було виявлено знахідку. Антоній Яцевіч на початку XVIII ст. був одним із пустельників у Свентокшиських горах і переконував людей, що може зцілювати хвороби, в тім чуму (епідемія якої лютувала у Польщі у цей час), завдяки благословенню Діви Марії. Серед монет у скарбі був золотий гамбурзький дукат 1648 року. Скарб передано на зберігання до Музею в Островці Свентокшиському.

Czytaj dalej „Інформаційний бюлетень 05 (2024)”

Newsletter PAEW 05 (2024)

Aktualności

  • Na początku maja 2024 roku pod Odessą został znaleziony skarb z okresu Chanatu Krymskiego. Skarb, ukryty w małym glinianym naczyniu, został znaleziony przez lokalnego miłośnika historii – Serhiia Żosana – na głębokości 40 cm i zawierał 140 srebrnych monet wybitych ok. 1480 roku. Znalazca przekazał monety do Podolskiego Muzeum Historii Lokalnej w obwodzie odeskim.

Czytaj dalej „Newsletter PAEW 05 (2024)”

Інфармацыйны бюлетэнь 04 (2024)

Навіны

  • Міністэрства культуры і нацыянальнай спадчыны Польшчы абвясціла вынікі конкурсу праектаў па праграме «Ахова археалагічных помнікаў». У рамках гэтай праграмы фінансуюцца працы, звязаныя, сярод іншага, з выяўленнем і дакументаваннем рэсурсаў археалагічнай спадчыны, а таксама распрацоўкай і публікацыяй вынікаў археалагічных даследаванняў. Сярод сёлетніх пераможцаў таксама супрацоўнік нашай Лабараторыі археалогіі Усходняй Еўропы доктар Мікалай Плавінскі. Галоўным рэзудьтатам ягонага праэкту «Сярэднявечныя курганныя могільнікі паўночна-заходняй Беларусі. Апрацоўка знаходак з калекцыі Дзяржаўнага археалагічнага музея ў Варшаве» будзе падрыхтоўка манаграфіі «Аб курганах у Літве і Заходняй Русі. Археалагічныя артэфакты з сярэднявечных курганных могільнікаў Паўночна-Заходняй Беларусі ў польскіх музейных калекцыях».
  • 24–26 красавіка ў Археалагічным музеі-запаведніку «Кшэмёнкі» адбыўся XVII семінар SKAM „Новыя перспектывы ў літалагічных даследаваннях крамянёвых матэрыялаў”. Падчас сустрэчы ўдзельнікі засяродзіліся як на тэарэтычных, так і на практычных аспектах вывучэння крэменю (храналагічныя рамкі: ад ранняга палеаліту да бронзавага веку), прадставілі актуальныя вынікі сучасных палявых даследаванняў, вывучэння архіўных збораў і праектаў, а таксама разгледзелі, як за апошнія гады змяніўся падыход да вывучэння крамянёвых прылад працы на ўзроўні метадалогіі, метадалогіі і аналізу.

Выставы

  • «Магія арнаментаў. Археалагічныя скарбы Любліншчыны» — так называецца перасоўная археалагічная выстава Нацыянальнага музея ў Любліне, якая ўжо некалькі месяцаў вандруе па ўсходняй Польшчы. У красавіку выстава завітала да Ліпска-Полеся, Волайовіц і Карчміскі. Падчас выставы, акрамя яскаравых постэраў, наведвальнікі маюць магчымасць пазнаёміцца з асобнымі археалагічнымі знаходкамі з тэрыторыі Любліншчыны, паслухаць лекцыі пра незвычайныя археалагічныя адкрыцці ў рэгіёне, прыняць удзел у археалагічных майстар-класах (для дарослых і дзяцей ) і г.д. Выставы адбываюцца ў рамках польска-нарвескага праэкта «Даступная спадчына. Прафесіяналізацыя работнікаў культуры і пашырэнне культурнай спадчыны – міждысцыплінарнае партнёрства паміж Нацыянальным музеем у Любліне і Музеем гісторыі культуры ў Осла».
  • 14 красавіка адкрылася часовая выстава «Узброеныя да зубоў. Калекцыя вайсковай зброі са збораў Гісторыка-археалагічнага музея ў Астраўцы Сьвентакшыскім». На выставе прадстаўлены найцікавейшыя ўзоры вайсковай зброі з калекцыі музея ў Астраўцы Сьвентакшыскім, ад часоў неаліту да першай паловы 20 стагоддзя і ад Заходняй Еўропы да Індыі. Значная частка зброі, прадстаўленай на выставе, была выраблена ў самім Астраўцы Сьвентакшыскім ці ў яго бліжэйшых ваколіцах. Выставу можна наведаць да 30 чэрвеня 2024 г.
  • 24 красавіка ў Гістарычным музеі ў Бельска-Бялэй адкрылася выстава «Археалогія Бельска-Бялэй. Адкрыццё горада». Выстава прадстаўляе вынікі археалагічных і архітэктурных даследаванняў, якія праводзіліся ў Бельска-Бялэй на працягу некалькіх дзесяцігоддзяў. На ёй сабраны ўнікальныя дакументы і фотаматэрыялы, звычайна недаступныя звычайнаму гледачу, якія паходзяць з тэрыторый горада, у прыватнасці, з аб’ектаў, выяўленых на рыначнай плошчы ў Бельску, пабудовах каля рыначнай плошчы і замка, а таксама вялікая колькасць археалагічных артэфактаў, датаваных ад дагістарычных часоў да сучаснасці. Выстава будзе суправаджацца выданнем кнігі, прысвечанай археалогіі Бельска-Бялэй. Выстава будзе дзейнічаць да 31 кастрычніка 2024 года.

Запрашэнне да ўдзелу ў канферэнцыях

  • 9-10 мая Цэнтр археалогіі сярэднявечча і новага часу Універсітэта Мікалая Каперніка запрашае паслухаць даклады на XIX сесіі «Археалагічныя запаведнікі і паркі ў Польшчы як шматфункцыянальныя месцы для стварэння сацыяльнай прасторы», якая адбудзецца у Біскупіне. З праграмай канферэнцыі вы можаце азнаёміцца па спасылцы.
  • Нагадаем, што 13-16 мая адбудзецца другая серыя анлайн-семінараў з удзелам вядучых навукоўцаў Еўропы і ЗША, прысвечаных краінам так званай Візантыйскай садружнасці у Сярэднявеччы, пад назвай «Азбука еўрапейскай спадчыны. Археалогія Візантыйскай Садружнасці» («ABC of European Heritage. Archaeology of the Byzantine Commonwealth»). Дэталі па спасылцы (спасылка). З праграмай мерапрыемства можна пазнаёміцца тут.
  • Калегі з Жэшуўскага ўніверсітэта і Інстытута гісторыі і культуры Цэнтральнай і Усходняй Еўропы імя Лейбніца ў Лейпцыгу (GWZO) ладзяць серыю онлайн-семінараў. Гэтая ініцыятыва з’яўляецца часткай праекта «Ex oriente lux – мадэрнізацыя і інтэрнацыяналізацыя даследаванняў спадчыны ўсходняй Польшчы», які фінансуецца Міністэрствам навукі і вышэйшай адукацыі і бюджэтам GWZO. Першы семінар прайшоў 26-29 лютага, наступныя запланаваны на 13-16 мая і 10-13 чэрвеня 2024 года. На старонцы нашай Лабараторыі ў Фэйсбуку мы будзем інфармаваць пра падрабязнасці ўдзелу ў семінары ў якасці слухачоў.
  • 17 мая 2024 г. у Інстытуце археалогіі Універсітэта имя Мікалая Каперніка адбудзецца навуковая сустрэча, прысвечаная знаходкам металічных прадметаў першабытнай эпохі і ранняга сярэднявечча. З праграмай сустрэчы, адрасам правядзення мерапрыемства і іншымі падрабязнасцямі можна азнаёміцца па спасылцы (спасылка).
  • 4-6 чэрвеня 2024 года ў гістарычным музеі ў Саноку пройдзе міжнародная зброязнаўчая канферэнцыя «Мастацтва абароны. Выкарыстанне, майстэрства, упрыгожванне і сімволіка абарончага рыштунку ад малодшага рымскага перыяду да ранняга постсярэднявечча” («The Art of Defence. The Use, Craftsmanship, Decoration and Symbolism of Defensive Equipment from the Younger Roman Age to the early Post-Medieval Period»). Мерапрыемства арганізавана ў рамках «15-га зброезнаўчага калоквіума імя прафесара Анджэя Надольскага». З праграмай канферэнцыі можна азнаёміцца па спасылцы (спасылка). У канферэнцыі магчымы ўдзел у якасці слухача, пра што неабходна паведаміць арганізатарам па адрасе militaria.sanok@gmail.com.pl.
  • Адкрыты прыём заявак на ўдзел у штогадовым сходзе Еўрапейскай сеткі манетных знаходак (European Coin Find Network) 2024 году, якая адбудзецца 6-7 лістапада ў Музеі Тэйлерса ў Харлеме ў Нідэрландах. Сустрэча ў 2024 годзе будзе прысвечана дзвюм тэмам: працы з грамадскасцю і лічбавым аспектам ўліку і аналізу манетных знаходак. Прапановы дакладаў і постэраў (ПІБ, назва, установа, тэзісы 150-200 слоў) арганізатары просяць дасылаць на адрас ecfn2024@fundmuenzen.org да 31 мая 2024 г. Дадатковая інфармацыя па спасылцы.

Публікацыі

  • У выдавецтве Інстытута археалогіі і этналогіі Польскай акадэміі навук выйшла цікавая манаграфія доктара Лукаша Мяховіча „Święte i przeklęte. Kamienie w religijności ludowej. Katalog” (“Святыя і праклятыя. Камяні ў народнай рэлігійнасці. Каталог”) (Warszawa, 2023, 437 s.). Гэтая праца ўяўляе сабой каталог сімвалічных камянёў, ахутаных легендамі і павер’ямі, звязанымі з народнай рэлігійнасцю з тэрыторыі Польшчы. Такія камяні, скалы і валуны мясцовыя жыхары ўшаноўваюць, прыносяць да іх ахвяры і ставяцца да іх як да святых месцаў, а большасць з іх мае характэрныя рысы або знакі, якія нібыта пацвярджаюць іх звышнатуральную сілу. Публікацыя знаходзіцца ў адкрытым доступе па спасылцы (спасылка).
  • Выйшаў з друку чарговы, 67-ы нумар польскага нумізматычнага альманаха «Wiadomości Numizmatyczne» (выдаецца бесперапынна з 1957 г.). З матэрыяламі нумару можна азнаёміцца на сайце Польскай акадэміі навук (спасылка).
  • На пачатку красавіка выйшаў з друку чарговы, шосты том Каталогу знаходак рымскіх імпартаў на тэрыіорыі Польшчы. Гэтым разам у выданні сабраны знаходкі прадметаў рымскага імпарту з Крайны, этнаграфічнага рэгіёна на паўночным захадзе Польшчы (Kokowski A., Kraszczuk R., Kuna J., Łoś J., Myzgin K., Pietruczuk J., Rola J., Szałkowska-Łoś J., Zawadzki M. Corpus der römischen Funde im europäischen Barbaricum. Polen 6. Krajna (mit Randgebiet – von der Brda bis zur Weichsel). Kraków: PAU 2023, 110 S.).

Інформаційний бюлетень 04 (2024)

Новини

  • Міністерство культури та національної спадщини Польщі оголосило результати конкурсу проєктів за програмою «Охорона пам’яток археології». У рамках цієї програми фінансуються роботи, що стосуються, серед іншого, розпізнавання та документування ресурсів археологічної спадщини, а також розробки та публікації результатів проведених археологічних досліджень. Серед цьогорічних переможців також знаходиться і працівник нашої Лабораторії археології Східної Європи д-р Мікалай Плавінський. Головним результатом його проєкту «Середньовічні курганні могильники північно-західної Білорусі. Опрацювання знахідок з колекції Державного археологічного музею у Варшаві» буде підготовка монографії «Про кургани в Литві та Західній Русі. Археологічні артефакти з середньовічних курганних могильників північно-західної Білорусі у польських музейних колекціях».
  • 24-26 квітня в Археологічному музеї та заповіднику Кшемьонки (Krzemionki) – відбувся XVII-й Семінар SKAM „Нові перспективи в літологічних дослідженнях крем’яних матеріалів”. Під час зустрічі учасники зосередились як на теоретичних, так і на практичних аспектах вивчення кременю (хронологічні рамки: від нижнього палеоліту до бронзової доби), представили актуальні результати поточних польових досліджень, вивчення архівних колекцій та проєктів, а також розглянули як за останні роки змінився підхід до дослідження крем’яних знарядь на рівні методології, методики та аналізу.

Виставки

  • «Магія орнаментів. Скарби археології Люблінщини» – так називається мобільна археологічна виставка Національного музею у Любліні, яка вже кілька місяців подорожує сходом Польщі. У квітні експозиція завітала до Ліпско-Полесє, Волайовіце та Карчміська. Під час виставки, окрім яскравих постерів, відвідувачі мають змогу познайомитись з окремими археологічними знахідками з території Люблінщини, послухати лекції про незвиклі археологічні відкриття у регіоні, взяти участь в археологічних майстер-класах (для дорослих та дітей) тощо. Виставки відбуваються в рамках польсько-норвезького проєкту «Доступна спадщина. Професіоналізація працівників культури та поширення культурної спадщини – міждисциплінарне партнерство між Національним музеєм у Любліні та Музеєм історії культури в Осло».
  • 14 квітня відкрилась тимчасова експозиція «Озброєні до зубів. Колекція військової зброї з фондів Історико-археологічного музею в Островці Свєнтокшиському». На виставці представлені найцікавіші зразки військової зброї з колекції музею в Островці Свентокшиському, від часів неоліту до першої половини XX століття і від Західної Європи до Індії. Значна частина представленої зброї була виготовлена в самому Островці Свєнтокшиському або в його безпосередній близькості. Виставку можна відвідувати до 30 червня 2024 року.
  • 24 квітня в Історичному музеї у Більсько-Бялій відкрилась виставка «Археологія Більсько-Бялої. Відкриття міста». Виставка представляє результати археологічних та архітектурних досліджень, проведених у Більсько-Бялій протягом кількох десятиліть. На ній зібрані унікальні документальні та фотоматеріали, зазвичай недоступні пересічному глядачеві, що походять з міських територій, зокрема, з об’єктів, виявлених на ринковій площі в Більську, будівель біля ринкової площі та замку, а також численна група археологічних артефактів, датованих від доісторичних часів до сучасності. Експозиція супроводжуватиметься книжковою публікацією, присвяченою археології Більсько-Бялої. Виставка діятиме до 31 жовтня 2024 року.

Запрошення для участі у конференціях

  • 9-10 травня Центр середньовічної та нової археології Університету Миколая Коперника запрошує слухачів доповідей на XIX сесії „Археологічні заповідники та парки в Польщі як багатофункціональні місця для створення соціального простору”, яка відбудеться у Біскупіні. З програмою конференції можна ознайомитись за посиланням (посилання).
  • Нагадуємо, що 13-16 травня відбудеться друга серія онлайн-семінарів за участю провідних вчених з Європи та США, присвячених країнам так званої Візантійської співдружності в Середньовіччі під назвою «Абетка європейської спадщини. Археологія Візантійської Співдружності» («ABC of European Heritage. Archaeology of the Byzantine Commonwealth»). Деталі – за посиланням (посилання). Програму заходу можна знайти тут. Цикл онлайн-семінарів організують колеги з Жешувського університету та Ляйбніц-Інституту історії та культури Центральної та Східної Європи в Лейпцигу (GWZO). Ця ініціатива є частиною проєкту „Ex oriente lux – модернізація та інтернаціоналізація досліджень спадщини східної Польщі”, що фінансується з коштів Міністерства науки та вищої освіти та бюджету GWZO.
  • 17 травня 2024 року в Інституті археології Університету імені Миколи Коперника відбудеться наукова зустріч, присвячена знахідкам металевих предметів первісної та ранньосередньовічної доби. З програмою зустрічі, адресою, де відбудеться захід, та іншими деталями можна ознайомитись за посиланням (посилання).
  • 4-6 червня 2024 року в історичному музеї у Саноку відбудеться міжнародна зброєзнавча конференція «Мистецтво оборони. Використання, майстерність, оздоблення та символіка оборонного спорядження від молодшого римського періоду до раннього постсередньовіччя» («The Art of Defence. The Use, Craftsmanship, Decoration and Symbolism of Defensive Equipment from the Younger Roman Age to the early Post-Medieval Period»). Захід організовано в рамках «15-го зброєзнавчого колоквіуму імені професора Анджея Надольського». Програму конференції можна подивитись за посиланням (посилання). У конференції можна взяти участь в якості слухача, про що треба повідомити організаторів на адресу sanok@gmail.com.pl.
  • Оголошено приймання заявок на участь у щорічній зустрічі Європейської мережі монетних знахідок (European Coin Find Network) 2024 року, яка відбудеться 6-7 листопада в Музеї Тейлерса в Харлемі у Нідерландах. Зустріч 2024 року буде присвячена двом темам: роботі з громадськістю та цифровим аспектам обліку та аналізу монетних знахідок. Пропозиції щодо доповідей та постерів (ПІБ, установа, назва, анотація 150-200 слів) організатори просять надсилати на адресу: ecfn2024@fundmuenzen.org до 31 травня 2024 року. Додаткова інформація за посиланням.

Публікації

  • У видавництві Інституту археології та етнології Польської академії наук вийшла друком цікава монографія д-ра Лукаша Мєховіча „Święte i przeklęte. Kamienie w religijności ludowej. Katalog” (“Священні та прокляті. Каміння в народній релігійності. Каталог”) (Warszawa, 2023, 437 s.). Ця праця є каталогом символічних каменів, оповитих легендами та віруваннями, пов’язаних з народною релігійністю, з території Польщі. Подібні камені, скелі та валуни місцеві жителі шанують, приносять на них жертви та ставляться до них як до священних місць, а більшість з них мають характерні риси або знаки, що мають підтвердити їхню надприродну силу. Публікація знаходиться у відкритому доступі за посиланням (посилання).
  • Вийшов черговий, 67-й випуск польського нумізматичного альманаху „Wiadomości Numizmatyczne” (безперервно виходить з 1957 року). З матеріалами випуску можна ознайомитись на сайті Польської академії наук (посилання).
  • На початку квітня вийшов друком черговий, шостий том Каталогу знахідок римських імпортів на території Польщі. Цього разу у публікації зібрані знахідки предметів римського імпорту з Крайни – етнографічному регіоні на північному заході Польщі (Kokowski A., Kraszczuk R., Kuna J., Łoś J., Myzgin K., Pietruczuk J., Rola J., Szałkowska-Łoś J., Zawadzki M. Corpus der römischen Funde im europäischen Barbaricum. Polen 6. Krajna (mit Randgebiet – von der Brda bis zur Weichsel). Kraków: PAU 2023, 110 S.).

Newsletter PAEW 04 (2024)

Aktualności

  • Na początku kwietnia podczas archeologicznych badań inwestycyjnych przy budowie trasy R-13-Ivanowce-Izvoare-Vanțina-Ocolina-M2 w pobliżu wsi Căinarii Vechi w rejonie Soroca na północy Mołdawii znaleziono kilka osad archeologicznych z epoki brązu, z okresu rzymskiego oraz z okresu późnego średniowiecza. Prac archeologicznych w tym regionie nie prowadzono od wielu lat, dlatego odkrycia te mają szczególne znaczenie dla aktywizacji badań wykopaliskowych na północy Mołdawii.

Czytaj dalej „Newsletter PAEW 04 (2024)”

Інфармацыйны бюлетэнь 03 (2024)

Навіны

  • 14-15 сакавіка ў Археалагічным музеі ў Біскупіне прайшоў майстар-клас па эксперыментальнай археалогіі для студэнтаў археалагічнага факультэта Варшаўскага ўніверсітэта, Інстытута археалогіі Ягелонскага ўніверсітэта і Інстытута археалогіі Лодзінскага ўніверсітэта. Фота з гэтай цікавай падзеі можна пабачыць па спасылцы.
  • 21 сакавіка ў Грубешове Люблінскага ваяводства адбылася навукова-папулярная канфэрэнцыя. «Вехі грубешоўскай археалогіі». Акрамя цікавых дакладаў вядомых археолагаў аб найбольш захапляльных даследаваннях у рэгіёне, у прыватнасці праф. А. Какоўскага, праф. Б. Незабітоўскай-Вішнеўскай, магістра Б. Бартэцкага, удзельнікі таксама наведалі будаўніцтва археалагічнага музея ў «Гоцкай вёсцы ў Масламенчы» («Wioska Gotów w Masłomęczu»).
  • Напрыканцы сакавіка кіраўнік службы аховы помнікаў Люблінскага ваяводства паведаміў аб адкрыцці у грубешоўскім павеце, верагодна, самай старажытнай меднай сякеры ў Польшчы. Гаворка ідзе пра нядаўнюю знаходку каля в. Матчэ. Ёсць меркаванне, што сякера належыць да трыпальскай культуры.
  • Партал «Nauka w Polsce» паведамляе што ў сакавіку археолагі з Універсітэта Мікалая Каперніка адкрылі пахаванне ў комплексе Святога Духа XIII стагоддзя каля манастырскай брамы ў Торуні. Гэта адны з найстарэйшых могілак у Торуні. Прафесар Войцех Худзяк, кіраўнік Інстытута археалогіі Універсітэта Мікалая Каперніка, лічыць, што там могуць быць яшчэ сотні пахаванняў.

Анонсы канферэнцый і семінараў

  • 23-25 красавіка ў Інстытуце археалогіі і этналогіі Польскай акадэміі навук і на Факультэце археалогіі Варшаўскага ўніверсітэта адбудзецца навуковая канферэнцыя, прысвечаная сучаснай кераміцы «Europa Postmediaevalis 2024: Patterns & Inspirations». Паслухаць даклады можна будзе таксама анлайн. З праграмай канферэнцыі і іншымі падрабязнасцямі можна азнаёміцца па спасылцы.
  • 23-24 мая 2024 г. ў Цэнтры доктарскіх школ Лодзінскага ўніверсітэта плануецца правядзенне студэнцка-аспіранцкай навуковай канферэнцыі «Рака, даліна, прадаліна ў міждысцыплінарных даследаваннях» («Rzeka, dolina, pradolina w badaniach interdyscyplinarnych»). Мерапрыемства адрасавана, у прыватнасці, прадстаўнікам гуманітарных навук і землязнаўчых навук. Рэгістрацыя адкрыта да 7 красавіка. Зарэгістравацца можна па спасылцы.
  • Інстытут археалогіі Вроцлаўскага ўніверсітэта, Аддзяленне Польскай акадэміі навук ва Ўроцлаве, Сленжаньскі Музей імя Станіслава Дунаеўскага ў Сабутцы і Сленжанські культурны цэнтр Сленца ў Сабутцы запрашаюць на 23 Сілезскі археалагічны сімпозіум (23. Śląskie Sympozjum Archeologiczne), які адбудзецца 25-28 верасня 2024 г. у горадзе Сабутка (Ніжняя Сілезія). Да ўдзелу запрашаюцца як аўтары дакладаў і постэраў, так і ўдзельнікі дыскусій і слухачы, якія цікавяцца сучаснай археалагічнай карцінай Сілезіі. Заяўкі і запыты аб удзеле можна накіроўваць на адрас symp.iar@uwr.edu.pl.
  • 11-12 чэрвеня 2024 г. Інстытут археалогіі імя Марыі Кюры-Складоўскай у Любліне і Музей Замка ў Сандаміры арганізуюць XXXIX канферэнцыю «Археалагічныя даследаванні ў Цэнтральна-Усходняй Польшчы, Заходняй Беларусі і Украіне ў 2023 г.» (XXXIX Konferencja „Badania archeologiczne w Polsce środkowowschodniej, zachodniej Białorusi i Ukrainie w roku 2023”). Традыцыйна гэтыя канферэнцыі адбываліся ў замку ў Любліне штогод увосень, але гэтым разам арганізатары запрашаюць вас у Музей Замка ў Сандаміры. Канферэнцыя пройдзе ў змешаным фармаце. Заяўкі на ўдзел можна дасылаць на адрас nazamku@gmail.com да 20 красавіка.

Выставы

  • На пачатку сакавіка ў Археалагічным музеі ва Ўроцлаве адкрылася выстава артэфактаў, якія паходзяць са старых уроцлаўскіх «кабінетаў кур’ёзаў» (ці кунсткамер), якія належалі заможным жыхарам горада: чыноўнікам, купцам, фармацэўтам. У экспазіцыю ўвайшлі, сярод іншага, этрускія пахавальныя урны, косці маманта, старажытныя манеты і ювелірныя вырабы. Экспазіцыя будзе дзейнічаць да верасня 2024 года.
  • 18 сакавіка ў Археалагічным музеі ў Познані адкрылася выстава «Гарадзішча ў Хатыньцу. Заходняя брама Скіфіі» («Grodzisko w Chotyńcu. Zachodnia brama Scytii»). На выставе прадстаўлена больш за 100 артэфактаў са скіфскага паселішча (VII-V стст. да н. э.), у тым ліку амаль цалкам рэканструяваная грэчаская амфара для віна з майстэрні ў Клазаменах. Аўтары выставы – праф. С. Чопек і праф. К. Трыбала-Завісьляк.

Публікації

  • З невялікім спазненнем у серыі Studia nad Gospodarką Surowcami Krzemiennymi w Pradziejach (tom 10) апублікаваны матэрыялы канферэнцыі «Krzemień jurajski w pradziejach» («Юрскі крэмень у дагістарычны перыяд»), якая адбылася у Кракаве 28-30 верасня 2017 г. Выданне даступна па спасылцы.
  • Напрыканцы сакавіка ў выдавецтве Варшаўскага ўнівэрсытэту, у сэрыі Światowit Supplement Series C: Pontica et Caucasica выйшаў зборнік артыкулаў «Chrysomallos. Polish Archaeologists in the Black Sea Region» («Chrysomallos. Польскія археолагі ў Прычарнамор’і»), Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, 2024, 237 p. Зборнік прысвечаны памяці двух вядомых грузінскіх археолагаў – праф. Амірана Кахідзэ і праф. Шота Мамуладзэ. Электронная версія зборніка даступная па спасылцы.
  • У сакавіку пабачыла свет надзвычай цікавая навукова-папулярная кніга Монікі Байкі «Адкрыцці ў археалагічным раі: ад Апатова да Сандаміру». (Bajka M. Odkrycia w archeologicznym raju: od Opatowa do Sandomierza, Klimontów: Trzy Epoki Monika Bajka, 2024, 88 s.). Кніга запрашае ў падарожжа ў археалагічны рай на Сандамірскае ўзвышша, дзе знаходзіцца некалькі дзясяткаў археалагічных помнікаў у больш чым дваццаці мястэчках, размешчаных паміж Апатовым і Сандамірам, галоўным чынам па даліне ракі Апатоўка і ў саміх мястэчках. Падрабязнасці можна знайсці тут.
  • У сакавіку факультэт археалогіі Варшаўскага ўнівэрсітэту з невялікім спазьненьнем выдаў калектыўную манаграфію «Фамільны склеп Вейгераў у парафіяльным касцёле ў Пуцку». («Krypta grobowa rodu Wejherów w kościele parafialnym w Pucku», Warszawa: Wydział Archeologii UW, 2023, 196 s.). Кніга даступна анлайн па спасылцы.
  • У сакавіку ў Торуні выйшла з друку калектыўная манаграфія «Villisaz – ośrodek krzyżackiego komturstwa w ziemi chełmińskiej. Wyniki prac badawczych w Wieldządzu (stanowiska 1 i 21)», Toruń: Jagielloński Instytut Wydawniczy, 274 s. Кнігу можна спампаваць па спасылцы.
  • Рэдакцыя часопіса «Acta Universitatis Nicolai Copernici. Archeologia» запрашае да падачы артыкулаў для 40-га тому выдання. Падрабязнасці можна знайсці тут. Артыкулы з тома 39 можна праглядзець па спасылцы.

Інформаційний бюлетень 03 (2024)

Новини

  • 14-15 березня в Археологічному музеї в Біскупіні пройшов майстер-клас з експериментальної археології для студентів Факультету археології Варшавського університету, Інституту археології Ягеллонського університету та Інституту археології Лодзинського університету. Фото з цієї цікавої події можна подивитись за посиланням.
  • 21 березня у Грубешові, Люблінське воєводство, відбулась науково-популярна конференція «Віхи грубешівської археології». Окрім прослуховування цікавих доповідей знаних археологів про найбільш захоплюючі дослідження у регіоні, зокрема проф. А. Коковського, проф. Б. Нєзабітовської-Вішневської, мгр Б. Бартецького, учасники також відвідали будівництво археологічного музею у «Готськім селі у Масломенчі» («Wioska Gotów w Masłomęczu»).
  • Наприкінці березня керівник охорони пам’яток Люблінського воєводства повідомив про відкриття у грубешівському повіті, ймовірно, найстаршої мідної сокири у Польщі. Мова йде про нещодавню знахідку біля с. Матче. Є припущення, що сокира відноситься до трипільської культури.
  • Портал «Nauka w Polsce» повідомляє що у березні археологами з Університету Миколи Коперника було відкрито поховання в комплексі Святого Духа 13-го століття біля Монастирської брами в Торуні. Це одне з найстаріших кладовищ Торуня. Професор Войцех Худзяк, керівник Інституту археології Університету Миколи Коперника, вважає, що там можуть бути ще сотні поховань.

Анонси конференцій та семінарів

  • 23-25 квітня у Інституті археології та етнології Польської академії наук та на Факультеті археології Варшавського університету відбудеться наукова конференція, присвячена кераміці Нового часу «Europa Postmediaevalis 2024: Patterns & Inspirations». Послухати доповіді можна буде також онлайн. З програмою конференції та іншими деталями можна ознайомитись за посиланням.
  • 23-24 травня 2024 року в Центрі докторських школ Лодзинського університету планується проведення студентсько-аспірантської наукової конференції «Річка, долина, прадолина в міждисциплінарних дослідженнях» («Rzeka, dolina, pradolina w badaniach interdyscyplinarnych»). Захід адресований, зокрема, представникам гуманітарних наук та наук про Землю. Реєстрація відкрита до 7 квітня. Зареєструватися можна за цим посиланням.
  • Інститут археології Вроцлавського університету, Відділення Польської академії наук у Вроцлаві, Сленжанський Музей імені Станіслава Дунаєвського в Соботці та Сленжанський культурний центр в Соботці запорошують на 23-й Сілезький археологічний симпозіум (23. Śląskie Sympozjum Archeologiczne), який відбудеться 25-28 вересня 2024 року у місті Соботка (Нижня Сілезія). До участі запрошуються як автори доповідей та постерів, так і учасники дискусій та слухачі, які цікавляться сучасною археологічною картиною Сілезії. Заявки та запитання щодо участі можна надсилати на адрес symp.iar@uwr.edu.pl.
  • 11-12 червня 2024 року Інститут археології Марії Кюрі-Складовської у Любліні та Замковий музей у Сандомирі організують XXXIX конференцію «Археологічні дослідження в Центрально-Східній Польщі, Західній Білорусі та Україні у 2023 році» (XXXIX Konferencja „Badania archeologiczne w Polsce środkowowschodniej, zachodniej Białorusi i Ukrainie”). Традиційно ці конференції відбувались у Замку в Любліні восени кожного року, проте цього разу організатори запрошують до Замкового музею у Сандомирі. Конференція відбудеться у змішаному форматі. Заявки на участь можна висилати на адрес nazamku@gmail.com до 20 квітня.

Вистави

  • На початку березня у Археологічному музеї у Вроцлаві відкрилась виставка артефактів, які походять зі старовинних Вроцлавських «кабінетів курйозів» (або кунсткамер), які належали заможним мешканцям міста: чиновникам, купцям, фармацевтам. На виставці, окрім іншого, можна побачити етруські поховальні урни, кістки мамонта, старовинні монети та прикраси. Експозиція буде діяти до вересня 2024 року.
  • 18 березня в Археологічному музеї в Познані відкрилась виставка «Городище Хотинець. Західна брама Скіфії» («Grodzisko w Chotyńcu. Zachodnia brama Scytii»). На експозиції представлено понад 100 артефактів зі скіфського поселення (VII-V ст. до н.е.), в тому числі майже повністю реконструйована грецька амфора для вина з майстерні в Клазоменах. Авторами виставки є проф. С. Чопек та проф. К. Трибала-Завіслак.

Публікації

  • З невеликим запізненням у серії Studia nad Gospodarką Surowcami Krzemiennymi w Pradziejach (tom 10) опубліковані матеріали конференції «Krzemień jurajski w pradziejach» («Юрський кремінь у доісторичний період»), яка відбулась у Кракові 28-30 вересня 2017 року. Публікація доступна за посиланням (посилання).
  • Наприкінці березня у видавництві Варшавського університету, в серії Światowit Supplement Series C: Pontica et Caucasica вийшла друком збірка статей «Chrysomallos. Polish Archaeologists in the Black Sea Region» («Chrysomallos. Польські археологи у Чорноморському регіоні») (M. Матера, Р. Карасєвіч-Шчипьорський (ред.), Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, 2024, 237 p.). Збірка присвячена пам’яті двох відомих грузинських археологів – проф. Амірана Кахідзе та проф. Шота Мамуладзе. Електронна версія збірки доступна за посиланням (посилання).
  • В березні вийшла надзвичайно цікава науково-популярна книжка Монікі Байки «Відкриття у археологічному раю: від Опатова до Сандомира» (Bajka B. Odkrycia w archeologicznym raju: od Opatowa do Sandomierza, Klimontów: Trzy Epoki Monika Bajka, 2024, 88 s.). Книжка запрошує у подорож до археологічного раю на Сандомирській височині, де знаходиться кілька десятків археологічних пам’яток у понад двадцяти містечках, розташованих між Опатовим і Сандомиром, переважно вздовж долини річки Опатівки та в самих містечках. Підробиці можна знайти тут.
  • В березні на Факультеті археології Варшавського університету, з невеликим запізненням вийшла колективна монографія «Родинний склеп Вейхерів у парафіяльному костелі в Пуцьку» («Krypta grobowa rodu Wejherów w kościele parafialnym w Pucku») (К. Блюсєвіч, М. Старський (ред.), Warszawa: Wydział Archeologii UW, 2023, 196 s.). Книга доступна онлайн за посиланням (посилання).
  • В березні у Торуні вийшла друком колективна монографія «Villisaz – ośrodek krzyżackiego komturstwa w ziemi chełmińskiej. Wyniki prac badawczych w Wieldządzu (stanowiska 1 i 21)» (Д. Полинський (ред.), Toruń: Jagielloński Instytut Wydawniczy, 274 s.). Книгу можна завантажити за посиланням (посилання).
  • Редакція журналу «Acta Universitatis Nicolai Copernici. Archeologia» запрошує до надсилання статей до 40 тому видання. Деталі можна знайти тут. Статті з тому 39 можна переглянути за посиланням (посилання).

Newsletter PAEW 02 (2024)

Aktualności

  • 2 lutego w Państwowym Rezerwacie Historii i Kultury Kultura Trypilska we wsi Lehedzyne w obwodzie czerkaskim otwarto wystawę czasową Tkaniny Trypilia. Na wystawie obejrzeć można głównie fragmenty naczyń ceramicznych z odciskami tkanin: 32 takie zabytki pochodzą z wykopalisk na stanowiskach kultury trypilskiej w Taliance, Bialym Kameniu i Szarynie. Więcej aktualności związanych z badaniami kultury trypilskiej w Ukrainie można znaleźć tutaj (link).

Czytaj dalej „Newsletter PAEW 02 (2024)”