Aktualności
- Na początku kwietnia podczas archeologicznych badań inwestycyjnych przy budowie trasy R-13-Ivanowce-Izvoare-Vanțina-Ocolina-M2 w pobliżu wsi Căinarii Vechi w rejonie Soroca na północy Mołdawii znaleziono kilka osad archeologicznych z epoki brązu, z okresu rzymskiego oraz z okresu późnego średniowiecza. Prac archeologicznych w tym regionie nie prowadzono od wielu lat, dlatego odkrycia te mają szczególne znaczenie dla aktywizacji badań wykopaliskowych na północy Mołdawii.
- Trwa zbiórka na rzecz Witalija Balana – farmera z Ukrainy, wielkiego przyjaciela polskich archeologów, który przez wiele lat udzielał znaczącej pomocy technicznej podczas badań polsko-ukraińskiej ekspedycji archeologicznej w Konsułowce. Na skutek wojny rosyjsko-ukraińskiej Witalij znalazł się w bardzo trudnej sytuacji. Jego dom i gospodarstwo rolne od ponad dwóch lat leżą na linii frontu. Niemal codziennie są ostrzeliwane przez wojska rosyjskie i znacząco ucierpiały. Kierownik ekspedycji ze strony polskiej, pracownik Wydziału Archeologii UW dr Marcin Matera oraz uczestnicy wykopalisk w Konsułowce zorganizowali zbiórkę dla Witalija i będą wdzięczni za każdą okazaną mu pomoc (link do zbiórki).
- Na początku kwietnia na stronie YouTube został opublikowany film popularnonaukowy, opowiadający o wynikach wieloletniego projektu z digitalizacji jaskiń Ławry Peczerskiej w Kijowie. Wideo posiada napisy w języku angielskim.
Ochrona dziedzictwa kulturowego
- 16 kwietnia charkowscy funkcjonariusze organów ścigania przekazali do Narodowego Muzeum Historii Ukrainy w Kijowie – do przechowania i kompleksowego zbadania – wielki skarb przedmiotów kultury Gáva-Goligrady. W grudniu ubiegłego roku skarb ten próbowano sprzedać na jednej z ukraińskich aukcji internetowych, czemu jednak przeszkodzili funkcjonariusze. W skład depozytu (znalezionego przez poszukiwacza skarbów na terenie zachodniej Ukrainy) wchodzą między innym brązowe sierpy i siekiery oraz surowce produkcyjne – kawałki stopionej miedzi i sztabki ołowiu. Ponadto niedoszłemu sprzedawcy skarbu skonfiskowano również brązowy kocioł scytyjski.
- 23 kwietnia, podczas kontroli celnej międzynarodowej przesyłki pocztowej, kijowscy celnicy przejęli trzy artefakty archeologiczne – wyroby krzemienne, najprawdopodobniej datujące się na okres neolityczny. W ramach wszczętego śledztwa ujawniono, że przedmioty zostały znalezione w północno-zachodniej i zachodniej części Ukrainy.
- 30 kwietnia w Narodowym Muzeum Historii Ukrainy zaprezentowano zabytki uratowane dzięki Estonii: 274 przedmioty z okresów sarmackiego, przedrzymskiego i rzymskiego, a także średniowieczne znaleziska, w tym monety bizantyjskie. Zabytki zostały skonfiskowane w Estonii jeszcze w roku 2018 w czasie próby ich przemytu w zwykłej ciężarówce przez granicę rosyjsko-estońską (o całej akcji wspominaliśmy w naszym pierwszym newsletterze).
Wystawy
- W dniu 17 kwietnia w Narodowym Muzeum Historycznym Mołdawii została otwarta wystawa poświęcona 50. rocznicy rozpoczęcia badań nad jednym z najbardziej znanych zespołów stanowisk wielokulturowych na terenach Mołd – Dănceni. Na stanowisku Dănceni I zbadano ponad 3 hektary, gdzie ujawniono ślady osad neolitycznych oraz wczesnośredniowiecznych. Na cmentarzysku Dănceni II odkryto 405 grobów, z których 338 należało do kultury czerniachiwskiej. Więcej zdjęć z otwarcia wystawy pod linkiem.
Konferencje
- 17 maja w gmachu Narodowego Uniwersytetu imienia Bohdana Chmielnickiego w Czerkasach odbędzie się konferencja „Badania archeologiczne na ziemi czerkaskiej w ostatnich latach: wyniki i perspektywy” („Археологічні дослідження на Черкащині останніх років: підсумки та перспективи”). Konferencja będzie miała formę hybrydową. Zgłoszenia wraz z abstraktami wystąpień organizatorzy proszą wysyłać do 10 maja b.r. na adres: lukianytsia@gmail.com.
- Muzeum Pieniądza Narodowego Banku Ukrainy organizuje w dniach 16-18 września międzynarodową konferencję „Money & Banking: Money and Banks in European History”. Głównymi tematami będą starożytna, średniowieczna oraz nowożytna numizmatyka, historia bankowości w Europie oraz kwestie współczesnego mennictwa. W celu udziału w konferencji należy przed 1 września wypełnić formularz zgłoszeniowy (link) oraz nadsyłać rozszerzony abstrakt wystąpienia na adres: museum@bank.gov.ua. Wydarzenie zaplanowano w formacie hybrydowym.
- W dniach 19-20 września 2024 roku w Narodowym Rezerwacie Dawny Halycz odbędzie się konferencja naukowa „Badania, ochrona, muzealizacja i promocja dziedzictwa kulturowego: doświadczenie ukraińskie i międzynarodowe” („Дослідження, збереження, музеєфікація та популяризація культурної спадщини: український та світовий досвід”), zadedykowana 30. rocznicy powstania Rezerwatu. Języki konferencji: ukraiński, angielski, polski. Zgłoszenia udziału organizatorzy proszą kierować na e-mail: konfhalych@meta.ua lub pobutsky@ukr.net, nie później niż do 23 sierpnia.
Publikacje
- Na początku kwietnia w Wydawnictwie Instytutu Archeologii Narodowej Akademii Nauk Ukrainy w Kijowie ukazała się zbiorowa monografia „Książęta i garncarze. Osadnictwo staroruskiego Wyszhorodu na materiałach z badań archeologicznych w latach 2013-2019” (Бібіков, Д. В., Івакін, В. Г., Оленич, А. М., Зоценко, І. В., Дяченко, Д. Г. Князі та гончарі. Посад давньоруського Вишгорода за матеріалами археологічних досліджень 2013—2019 років. Київ: ІА НАНУ, 2023). Publikacja wyników badań miała odbyć się jeszcze w roku 2022, jednak w związku z wojną stało to możliwe dopiero teraz.
- W połowie kwietnia ukazał się pierwszy w 2024 roku numer czasopisma „Archeologia” wydawany przez Instytut Archeologii Narodowej Akademii Nauk Ukrainy. Numer znajduje się w otwartym dostępie pod linkiem.
- Również w kwietniu również ukazał się numer 4 za 2023 rok czasopisma „Archeologia i starożytna historia Ukrainy” („Археологія і давня історія України”), który można pobrać pod tym linkiem (link).
- W kwietniu ukazał się wydany przez Narodową Agencję Archeologiczną Mołdawii tom poświęcony rezultatom badań archeologicznych na terenach Mołdawii w roku 2023. Publikacja znajduje się w otwartym dostępie (link).
- W Dniepropietrowskim Muzeum Historycznym ukazała się monografia poświęcona historii i współczesności kolekcji archeologicznej (Сердюк М.Й. Археологічні колекції ДНІМ: історії косплектування та статистичне наповнення. Науково-довідкові матеріали. Частина І. Днапро: Ліра, 2024, 232 с.). W pracy zamieszczono krótkie charakterystyki każdego z rozdziałów chronologicznych zbiorów archeologicznych Muzeum.
In memoriam
28 kwietnia 2024 r. w Kijowie w wieku 86 lat zmarł Profesor Petro Tołoczko – wybitna postać archeologii Ukrainy, specjalista w zakresie archeologii i historii starożytnej Rusi, doktor nauk historycznych, członek rzeczywisty Narodowej Akademii Nauk Ukrainy. Autor ponad 500 prac drukowanych, w tym ponad 30 monografii naukowych. Jego zainteresowania naukowe skupiały się głównie wokół archeologii i historii dawnego Kijowa. W latach 1987-2017 Prof. Tołoczko pełnił funkcję dyrektora Instytutu Archeologii Narodowej Akademii Nauk Ukrainy, był również aktywnym działaczem politycznym, społecznym i kulturalnym. Cześć pamięci Kolegi!