Kierownik badań: Prof. Barbara Kaim
Miejsce badań: stanowisko Mele Hairam w oazie Sarachs w południowym Turkmenistanie
Charakter stanowiska: zoroastryjska świątynia ognia
Datowanie: okres sasanidzki (II-VII w. n.e.)
Zoroastryjska świątynia ognia w Mele Hairam
Badania wykopaliskowe w Mele Hairam od 1997 roku prowadzą pracownicy Zakładu Archeologii Bliskiego Wschodu IA UW pod kierunkiem dr hab. Barbary Kaim we współpracy z Ministerstwem Kultury Turkmenistanu. Badania wykopaliskowe oraz prace konserwatorskie są finansowane ze środków Fundacji na Rzecz Nauki Polskiej, dotacji JM Rektora UW oraz prywatnych sponsorów: linie lotnicze Aero Svit, Molex.
Zespół świątynny składa się z 6 pomieszczeń. Główna sala na planie zbliżonym do kwadratu, z klepsydrowatym ołtarzem ognia pośrodku, poprzedzona jest pomieszczeniem wejściowym typu aivan, którego ściany pokrywają malowidła z przedstawieniami figuralnymi. W tym pomieszczeniu znaleziono trzy gliniane podia z dekoracją palmetową wykonaną w stiuku. W pomieszczeniu znajdującym się na zachód od głównej sali, odsłonięto mniejszy ołtarz ognia, zaś w pomieszczeniu, do którego prowadzi otwór przejściowy umieszczony pośrodku ściany północnej głównej sali znajduje się dobrze zachowany piec do przechowywania świętego żaru.
W kolejnych sezonach wykopaliskowych prace będą skupione na odsłonięciu bramy prowadzącej do całego zespołu oraz pomieszczeń pomocniczych.
