Навіны
- 4-6 червеня адбыўся 15-ы зброязнайчы калоквіюм імя прафесара Анджэя Надольскага па пытаннях зброі, дэвізам якога было “Мастацтва абароны. Выкарыстанне, выраб, упрыгажэнне і сімволіка засцерагальнага ўзбраення ад раннерымскага перыяду да ранняга постсярэднявечча”. Канферэнцыя была арганізаваная Гістарычным музеем у Санаку ў супрацоўніцтве з Інстытутам археалогіі і этналогіі Польскай акадэміі навук (аддзел у Лодзі), Інстытутам археалогіі Лодзенскага ўніверсітэта, Музеем народнай архітэктуры ў Санаку і Археалагічным музеем Сярэдняга Одэра ў Зялёнай Гуры, які месціцца ў Свідніцы.
- 7 чэрвеня ў Музеі ім. кс. С. Сташчыца у Грубешове адбылася навуковая канферэнцыя “Іардан – асоба, якая распавяла гісторыю”. Нагодай для канферэнцыі стала выданне ў 2022 годзе ў Кракаве новага перекладу “Гетыкі” Іардана на польскую мову, што быў зроблены д-рам Барташам Калочэкам. “Гетыка” Іардана, напісаная ў VI ст., належыць да нешматлікіх крыніц, у якіх распавядаецца пра гісторыю готаў, у тым ліку на тэрыторыі сучаснай Украіны, Малдовы і Румыніі. Навуковая сустрэча ў Грубешове сабрала вядучых польскіх гісторыкаў і археолагаў, якія займаюцца рымскім часам і раннім Сярэднявеччам, каб разам абмеркаваць выдатную працу візантыйскага гісторыка і звязаць яе з археалагічнымі рэаліямі. Пад час канферэнцыі ўдзельнікі наведалі меца будаўніцтва Laboratorium Historiae Gothorum у Масламенчы. З дакладам таксама выступіў супрацоўнік Інстытуту археалогіі НАН Украіны к.г.н. Алег Петраускас. Фота з мерапрыемства гл. па спасылцы.
- 12 чэрвеня польская рэдакцыя National Geografic паведаміла пра адкрыццё спецыялістамі з Інстытута археалогіі ўніверсітэта ў Лодзі выдатна захаваныя рэшткі драўляных умацаванняў на гарадзішчы ў Спыцімежы (Spycimierz) у Лодзьскім ваяводстве. Будаўніцтва гарадзішча пачалося ў 1038 годзе (хаця найбольш старажытныя рэшткі датуюцца 1028 годам), у той час, калі іншыя гарадзішчы эпохі Пястаў заняпалі. Больш дэталёва пра першыя вынікі даследаванняў можна прачытаць па спасылцы.
- 17 чэрвеня найбуйнейшы польскі археалагічны інтэрнэт-партал „Archeologia żywa” паведаміў пра сенсацыйнае адкрыццё археолагаў Варшаўскага ўніверсітэта на дне аднаго з азёраў Куяўскага рэгіёну. Пад час падводных даследаванняў былі адкрытыя сярпы, фрагменты жалезных похваў мячоў і ланцуговых рамянёў, якія былі вырабленыя кельцкімі кавалямі. Мяркуецца, што навукоўцы адкрылі месца старажытнага культу. Гэта першае рытуальнае возера кельтаў на землях сучаснай Польшчы. Адкрыццё з’яўляецца рэвалюцыйным, паколькі ніхто не чакаў, што кельты зайшлі так далёка на поўнач ужо ў ІІІ стагоддзі да н.э., а менавіта, у час, якім датуюцца новыя знаходкі. Падрабязнасці па спасылцы.
- 17-19 у Камяні Паморскім і Воліне адбылася міжнародная канферэнцыя “Хрышчэнне Памор’я” у кантэксце хрысціянізацыі балтыйскіх рэгіёнаў у эпоху Сярэднявечча” („Chrzest Pomorza” w kontekście chrystianizacji krajów nadbałtyckich w dobie średniowiecza. W 900-lecie misji św. Ottona z Bambergu na Pomorzu”). З праграмай можна азнаёміцца па спасылцы.
- 24-25 чэрвеня ў Кракаве адбылася навуковая канферэнцыя “Rewolucje naukowe, transformacje pradziejowe i koncepcje Jana Machnika” (“Навуковыя рэвалюцыі, дагістарычныя трансфармацыі і канцэпцыі Яна Махніка”), якая была арганізаваная Цэнтрам археалогіі гор і ўзгор’яў Інстытуту археалогіі і этналогіі Польскай акадэміі навук і Польскай акадэміяй мастацтваў і навук. Мерапрыемства было прысвечанае вывучэнню навуковай творчасці прафесара Яна Махніка – аднаго з самых вядомых спецыялістаў па археалогіі неаліту і пачатку эпохі бронзы ў Еўропе. З праграмай канферэнцыі можна азнаёміцца па спасылцы.
- 27-28 чэрвеня ў Познані адбылася міжнародная навуковая канферэнцыя “У пошуках генезісу славян”, якая была арганізаваная Археалагічным і Гістарычным факультэтамі Пазнаньскага ўніверсітэта імя Адама Міцкевіча, а таксама Музеем першых Пастаў у Ледніцы. Падрабязнасці і праграма мерапрыемства па спасылцы.
Выставы
- З 18 мая па 31 жніўня ў Музеі ім. кс. С. Сташчыца ў Грубешове дзейнічае выстава “Україна шмат стагоддзяў таму” (“Ukraina przed wiekami“), дзе прадстаўлена некалькі сотняў унікальных экспанатаў з Археалагічнага музея ў Кракаве, якія ахопліваюць шэсць тысячагоддзяў – ад помнікаў трыпольскай культуры да антычнай керамікі Пантыкапея. Дэталі па спасылцы.
- 15 чэрвеня ў Польшчы, як і ва ўсіх краінах ЕС, адбыліся“Еўрапейскія дні археалогіі”. Гэта падзея звязана з папулярызацыяй археалогіі сярод шырокіх колаў насельніцтва. З гэтай нагоды ў шматлікіх музейных і навучальных установах адбыліся разнастайныя мерапрыемствы. Мы сабралі найбольш цікавыя з іх:
– Аддзел археалогіі Падляскага музея ў Беластоку арганізаваў экскурсію па найбольш цікавых археалагічных помніках Падляшша: да ўмацавання жалезнага века ў Касцюках, да дзюннага паселішча каменнага веку ў Гродні-Ванэцка і на раннемадэрны могільнік са стэламі ў Галіцкім.
– Археалагічны музей і запаведнік у Кшэмёнках (Малапольскае ваяводства) арганізаваў майстар-клас па стварэнні коміксаў, адкрыў выставу “Гісторыя археалогіі ў Кшэмёнках”, арганізаваў майстар-клас на імправізаваным археалагічным раскопе пад кіраўніцтвам прафесійных археолагаў.
– Археалагічна-этнаграфічны музей ў Лодзі арганізаваў фестываль на гарадзішчы ў Тумі, на якім прайшлі майстар-класы і дэманстрацыі рамёстваў (сярэднявечны скрыпторый, еўрапейскі манетны двор, гістарычная кузня, майстар-класы са шкларобства, зрбраярства, ткацтва на вертыкальных і гарызантальных станках, ганчарства, алхіміка, ювеліра і інш.), прастаўленая гістарычная кухня і адбыўся канцэрт старадаўняй музыкі і выстава “З’езд у Ленчыцы 1141 года”.
– Ва Улацлаўку (Куяўска-Паморскае ваяводства) у мясцовым гістарычным музеі адбылося адкрыццё выставы “манументальныя пахаванні эпохі камня. Парк культуры Сарнава. Парку культуры Ветшыхавіцэ”.
– У Варшаве галоўныя мерапрыемствы адбыліся на тэрыторыі гарадзішча Брудна, дзе “Еўрапейскія дні археалогіі” былі арганізаваныя Факультэтам археалогіі Варшаўскага ўніверсітэта. На “Археалагічным пікніку” можна было паўдзельнічаць у майстар-класах ганчароў, кавалёў, шкларобаў, разьбяроў, пакаштаваць сярэднявечнай ежы, паслухаць музыку на копіях старадаўніх інструментаў, а таксама пабачыць рэканструкцыю баёў.
– У Ходліку (Любельшчына) адбыўся 3-ці археалагічны кінаагляд, выстава артэфактаў і начная экскурсія па Ходліцкім гарадзішчы.
– Ва Уроцлаве, у Доме археолагаў, студэнты Інстытута археалогіі Уроцлаўскага універсітэта арганізавалі выставу “Ля вытокаў глабалізацыі”. На выставе прадстаўленыя розныя групы археалагічных знаходак раннемадэрнага часу, у тым ліку кітайскі і нямецкі парцэлян і дэкараваная кафля эпохі Адраджэння.
- 28 чэрвеня ў Гданьску у “Шпіхлеры Блякітнае Ягня” адкрылася вельмі цікавая часовая выстава “Mierzwa i srebro. Gdańsk w XIII wieku” (“Мульча і срэбра. Гданьск у ХІІІ стагоддзі”), прысвечаная вынікам археалагічных даследаванняў у горадзе паміж вуліцамі Тартачнай і Паненскай. Дзякуючы знаходкам, што былі зробленыя ў пабудаваных у забалочанай мясцовасці і заваленых мульчай (падсцілкай з саломы) жытлах, наведвальнікі могуць даведацця пра штодзённае жыццё звычайных людзей – купцоў, рыбакоў і ткачоў, якія жылі ў пераходныя часы, калі тэрыторыя сучаснага Гданьску яшчэ не была часткай гарадскога ландшафту. Часам у старой мульчы знаходзіліся ўнікальныя артэфакты, сляды перасячэння ўсходняй і заходняй культур, такія ж каштоўныя для даследчыкаў, як і сярэднявечнае срэбра. Выстава працягне працу да 8 снежня.
- Напрыканцы чэрвеня ў Гістраычным музеі Ярослава (Падкарпацкае ваяводства) адкрылася новая пастаянная выстава “На паграніччы… Найдаўнейшая гісторыя Ярослаўская зямлі”. Выстава распавядае пра гісторыю ваколіц Ярослава, Пручніка і Радымна ад найдаўнейшых слядоў чалавечай дзейнасці у рэгіёне 20 000 гадоў таму да канца XV стагоддзя. Усяго на выставе прадстаўлена больш за 700 экспанатаў.
Публікацыі
- Напрыканцы чэрвеня 2024 года апублікаваны чарговы выпуск найстарэйшага польскага археалагічнага навуковага часопіса “Wiadomości Archeologiczne”, LXXIV (74/2023), прысвечаны 150-гадоваму юбілею выдання. Са зместам зборніка можна азнаёміцца па спасылцы.
Запрашэнні на канферэнцыі і семінары
- 12-13 верасня 2024 года ў Музеі пачаткаў Польскай Дзяржавы ў Гнезна адбудзецца навукова-папулярная канферэнцыя “Пачаткі Літвы” (“Początki Litwy”). Канферэнцыя праводзіцца ў межах выставы “Początki Litwy. Origins of Lithuania”, якая праводзіцца ў музеі да 22 верасня 2024 года. Заяўкі на ўдзел у канферэнцыі (у тым ліку ў online фармаце) з кароткімі рэзюмэ аб’ёмам да 1000 знакаў прымаюцца па адрасе: konferencja@muzeumgniezno.pl. З дэталёвай інфармацыяй пра канферэнцыю можна азнаёміцца на сайце Музеі пачаткаў Польскай Дзяржавы ў Гнезна (спасылка).
- 3-4 кастрычніка 2024 года ў Музеі пачаткаў Польскай Дзяржавы ў Гнезна адбудзецца навукова-папулярная канферэнцыя “Рэлігія(-іі) славян. Паганства і хрысціянства ў сярэднявечнай Цэнтральна-Усходняй Еўропе” (“Religia(e) Słowian. Pogaństwo i chrześcijaństwo w średniowiecznej Europie Środkowo-Wschodniej”), якая адбудзецца ў межах аднайменнай выставы (праводзіцца да 6 кастрычніка). Заяўкі на ўдзел у канферэнцыі (у тым ліку ў online фармаце) з кароткімі рэзюмэ аб’ёмам да 1000 знакаў прымаюцца па адрасе: konferencja@muzeumgniezno.pl. З дэталёвай інфармацыяй пра канферэнцыю можна азнаёміцца на сайце Музеі пачаткаў Польскай Дзяржавы ў Гнезна (спасылка).
- 8-10 кастрычніка ў Ігаломіі (каля Кракава) пройдзе «Першая нацыянальная канферэнцыя па археаметрыі». Канферэнцыя накіравана на даследчыкаў, якія працуюць у галіне археаметрыі, і накіравана на інтэграцыю археалагічнай супольнасці і навукоўцаў, якія прадстаўляюць розныя навуковыя дысцыпліны. Арганізатары просяць дасылаць тэзісы дакладаў да 15 жніўня на электронны адрас: archeometriakonf2024@gmail.com. Пасля канферэнцыі плануецца публікацыя дакладаў у англамоўным часопісе. Падрабязнасці па спасылцы.